Meme là gì?
Danh từ meme được tạo ra bởi Richard Dawkins trong cuốn sách của ông mang tên “The Selfish Gene” vào năm 1976. Meme là thuật ngữ rút gọn của từ gốc mimesis trong tiếng Hy Lạp, có nghĩa là “những điều bắt chước”. Meme có nhiệm vụ truyền tải thông tin văn hóa hoặc một khái niệm đến đông đảo mọi người.
Meme marketing là một tập hợp con của tiếp thị lan truyền, đó là cách sử dụng các phương tiện như truyền miệng và mạng truyền thông xã hội để thực hiện các mục tiêu tiếp thị.
Khi được tiếp thị đúng cách, meme có thể đem lại thành công lớn cho doanh nghiệp. Bởi meme đem đến cho khán giả những dấu ấn hài hước, khó quên. Khán giả cũng rất dễ dàng chia sẻ những nội dung nhiều “muối” lên các trang mạng xã hội, do đó, meme của thương hiệu nên cung cấp định vị thương hiệu trong lòng người xem. Mặc dù thương hiệu sẽ không mất nhiều thời gian và tiền bạc quảng cáo cho meme của họ, họ vẫn sẽ nhắm được nhiều đối tượng khách hàng tiềm năng nhờ những lượt chia sẻ.
Chắc hẳn các bạn chưa quên màn cosplay meme “Chị em cà khịa” độc đáo của Highlands trong chiến dịch mùa Tết vừa rồi. Mặc dù đây là một case không trực tiếp dùng meme mà chỉ cosplay nhưng cũng đã thu lại sự quan tâm vô cùng lớn của cộng đồng mạng. Cho đến nay, video quảng cáo dài tới 6 phút này của Highlands đã có hơn 3 triệu lượt xem trên youtube, 1 triệu lượt xem và 27k comment trên Facebook.
Có những loại meme phổ biến nào?
Dưới đây là một số loại meme thông dụng nhất hiện nay, nhất là trên các mạng xã hội như:
Meme gif chính là meme dạng ảnh động
Loại meme này được xuất hiện từ giữa năm 2018 và lại nhanh chóng tạo thành cơn sốt có được sức hút đối với cộng đồng mạng. Sử dụng những meme gif sẽ giúp tăng tính thú vị, hài hước và vui vẻ, vì thế, loại meme này rất được các bạn trẻ hiện nay yêu thích.
Meme đoạn video ngắn
Gần giống với meme gif, meme dạng video ngắn cũng rất thu hút được sự quan tâm của rất nhiều người và rất hot hiện nay. Meme dạng video ngắn thường rất ngắn, nhưng dài hơn so với dạng gif.
Rage comics
Đây là loại meme được sử dụng nhiều trên các diễn đàn, hội nhóm hay các bình luận hấp dẫn dưới bài đăng nào đó trên mạng xã hội. Hiểu một cách đơn giản thì loại meme này là những hình ảnh truyện tranh viết thành một câu chuyện ngắn với nội dung hài hước, cùng với đó là những nhân vật troll bựa vui nhộn. Những hình ảnh của Rage comics thường là những nét vẽ nguệch ngoạc, không chỉn chu.
Phong trào rage comics rất phổ biến hiện nay bằng những nét vẽ minh họa nguệch ngoạc những nhân vật lặp đi lặp lại từ câu chuyện này sang câu chuyện khác với những câu kết thúc phổ biến như LOLLOLLOLLOLLOLLOL, FFFFFFUUUUUU, Forever Alone, Me Gusta.… Chúng được gọi chung là rage comics hiểu đơn giản là truyện tranh theo tình huống.
Người đầu tiên khởi xướng phong trào Rage comics này là một anh chàng có nickname là 4chan, người này đã đưa lên mạng một câu chuyện được vẽ bằng phần mềm Paint rất thô sơ nguệch ngoạc vào cuối năm 2008. Nội dung thì không có gì quá hài hước, nhưng lại thật thà tới mức hơi thô, đây cũng chính điều đó đã tạo ra sự hài hước cho câu chuyện của 4chan bởi vì nó quá thật.
Sau sự lan truyền mạnh mẽ ngoài sức tưởng tượng của câu chuyện đầu tiên đó, đã tạo ra phong trào rage comic với sự bổ sung thêm nhiều gương mặt và nhân vật mới. Có thể nói rằng rage comics chính là một trong những meme phổ biến nhất trên thế giới Internet. Nhiều người coi meme chính là rage comics và ngược lại, nhưng thực ra rage comics chỉ là một dạng meme thành công trên Internet, chứ không bao gồm tất cả các loại meme khác.
Phong trào vẽ rage comic với các nhân vật đã lan nhanh và rộng tới mức có đến vài chục website khác nhau, với nhiều ngôn ngữ trên khắp thế giới, để sáng tác và chia sẻ những rage comics. Và cư dân mạng Việt Nam cũng không phải trường hợp ngoại lệ.
Meme được sử dụng trong những trường hợp nào?
Meme rất đa dạng nó bao gồm cả những câu chuyện vui buồn, châm biếm, troll đùa,… nên ta có thể lựa chọn những meme phù hợp để sử dụng trong những trường hợp nhất định.
Tuy nhiên với câu chuyện vui hay buồn thì Meme đều được thể hiện một cách rất hài hước. Chúng ta có thể sử dụng meme để thể hiện tâm trạng, trạng thái của bản thân, hay trêu đùa với bạn bè. Khi gặp bất kì một meme nào bạn có thể lưu lại để chia sẻ cùng với bạn bè.
Bạn cũng có thể tự tạo ra những meme của riêng mình, chia sẻ với mọi người một tình huống hay một hình ảnh thú vị nào đó. Biết đâu meme của bạn được nhiều người ưa thích và sử dụng nó.
Tuy nhiên chúng ta không nên lạm dụng sử dụng meme một cách thái quá, trong những trường hợp cần tính nghiêm túc ta không nên sử dụng meme với ý định đùa cợt.
Hay đối với người lớn tuổi, họ không thể bắt trend nhanh bằng người trẻ do đó có thể họ không hiểu meme là gì nếu bạn sử dụng có thể gây hiểu lầm, mất lòng người lớn cho rằng bạn đùa cợt không tôn trọng họ.
Tại sao nên dùng meme nhưng một phương thức marketing?
Theo thống kê, các meme được đầu tư nghiêm túc có tỷ lệ tương tác khoảng 30% trên Facebook và Instagram, vượt xa tỷ lệ 1% -15% của các bài đăng của thương hiệu và của những người có ảnh hưởng. Thế mạnh của meme là tạo ra được một cảm giác chân thực, dễ hiểu, với một giọng ‘teen’ rất gần gũi và thú vị hơn nhiều so với những văn phong quảng cáo của thương hiệu.
Meme – Combo “Dễ” + “Rẻ” + “Hiệu quả”
Một trong những lợi ích tuyệt nhất của meme là chúng rất dễ dàng và gần như miễn phí để thực hiện. Meme hầu hết được làm dưới dạng hình ảnh, text hoặc video ngắn nên chúng dễ dàng được làm ra bằng những trình cắt ghép hình ảnh miễn phí. Bên cạnh đó, tiếp thị bằng meme thường là những kế hoạch ngắn hạn hoặc bất chợt (phụ thuộc vào trend), vì vậy không cần một khoản đầu tư cố định cho loại hình tiếp thị này.
Khả năng tạo viral cao
Những quảng cáo truyền thống hay kể cả những viral clip đôi khi gây cho mọi người tâm lý ngại chia sẻ lên trang cá nhân vì nghĩ nó quá truyền thống, không có gì đặc biệt để chia sẻ hay đơn giản chỉ là nó không thể hiện được một chút cá tính nào của bản thân. Khắc phục được nhược điểm này, meme lại vô cùng dễ dàng được chia sẻ rầm rộ nhờ độ hài hước và nhiều “muối”. Dựa vào đặc điểm này, nếu các marketer khéo léo đưa sản phẩm hoặc dịch vụ của mình vào các meme phù hợp sẽ tạo ra một độ lan tỏa vô cùng to lớn. Có thể khả năng chuyển đổi không phải con số quá lớn nhưng sự chia sẻ rầm rộ đến từ meme sẽ làm tăng độ tương tác trên các kênh truyền thông của bạn, từ đó gián tiếp gây dựng một số lượng khách hàng tiềm năng đáng kể.
Trong bộ phim của Netflix mang tên BirdBox, Sandra Bullock đóng vai Malorie, một trong những chiến binh còn lại trong thế giới hậu tận thế của chúng ta. Trong một đoạn quan trọng của bộ phim, Malorie và các diễn viên hỗ trợ của cô bịt mắt để tránh gặp phải bất cứ sinh vật nào ẩn nấp ngoài trời. Hình ảnh này đã truyền cảm hứng cho nhiều lãnh chúa meme để photoshop bịt mắt Malorie trong trung tâm thương mại hoặc trên đầu những cầu thủ bóng đá đã chơi xấu.
Tuy nhiên, KFC Singapore đã đi một con đường khác. Họ tập trung vào khía cạnh hộp chim chim sẻ của bộ phim và bất ngờ, cốt truyện có một ý nghĩa hoàn toàn khác: #BirdBox duy nhất bạn cần. #KFCsg. Dòng tweet này của KFC Singapore đã nhanh chóng thu hút sự quan tâm của cộng đồng mạng.
Dễ dàng ghi nhớ
Chúng ta chỉ có thể nhớ 10% văn bản mà chúng ta đã xem, nhưng có thể ghi nhớ đến 65% với cùng đoạn văn bản ấy đi kèm với một hình ảnh sau 3 ngày. Nói cách khác, meme giúp doanh nghiệp của bạn tăng độ nhận diện thương hiệu nhờ khả năng dễ ghi nhớ này.
Tips dùng meme trong marketing
Memejacking
Memejacking là phương pháp mà bạn dùng những meme có sẵn trên mạng và đem về biến tấu lại, đưa thương hiệu của mình vào sao cho hợp lý. Đây là phương pháp phổ biến vì vừa tiết kiệm được chi phí vừa bắt kịp trend meme đang thịnh hành.
Meme thử thách
Thử thách luôn là thứ thu hút một lượng lớn người xem cũng như người tham gia. Bằng cách tạo ra một thử thách nào đó trên trang page, sau đó là các chuỗi meme kế tiếp thực hiện thử thách, nhiều thương hiệu đã tạo ra những làn sóng rầm rộ trên mạng xã hội từ đó gia tăng danh tiếng cũng như độ nhận diện thương hiệu. Điều cần lưu ý khi sử dụng cách này đó là hãy thêm cho nó những hashtag “catchy” và thử thách cũng phải thật “trendy”.
Tạo sự liên quan
“Vui thôi đừng vui quá” là tips cuối cùng để bạn có thể tận dụng tốt độ phủ sóng của meme trong việc marketing. Mặc dù đặc điểm lớn nhất của một meme là sự hài hước nhưng nếu muốn nó có hiệu quả thực sự thì vẫn cần sự những hình ảnh và nội dung liên quan đến tập khách hàng của bạn.Lồng ghép hình ảnh thương hiệu và lợi ích thương hiệu đem lại cho khách hàng một cách dễ hiểu và vui nhộn cũng đã đem lại một meme marketing lợi hại rồi.
Ví dụ như case của Durex trong thời gian gần đây. Đây là một meme tự tạo của Durex, không ăn theo trend của bất kỳ meme nào, ấy vậy mà hiệu quả của nó đem lại vẫn thực sự bất ngờ. Có thể một số người nhìn vào meme này sẽ thấy khó hiểu, nhưng hầu hết người dùng của Durex đều hiểu. Sự tập trung và tạo sự liên quan trong meme lần này của Durex với khách hàng đã tạo ra sự tương tác khủng sau hơn 1 tuần: 31k lượt like, 4,9k cmt và 5,4k lượt chia sẻ.
Khi giới thời trang chơi meme
Không để cho “dân ngoại đạo” điều khiển thế trận, thời điểm thời trang chính thống tham gia cuộc chơi chế meme cũng đã đến. Đi đầu trong phong trào này là Gucci với phát súng đầu tiên là chiến dịch quảng cáo Thu – Đông 2016 mô phỏng những đoạn phim có phụ đề, hệt như nội dung đăng trên mạng xã hội Tumblr – một trong những thánh địa meme. Tiếp theo, hãng lập ra chiến dịch #TFWGucci nhằm liên kết với người chế meme trên Instagram toàn cầu để tạo và chia sẻ những bức ảnh “chế” sử dụng hình ảnh của Gucci. Tháng 4 năm nay, Gucci cũng xuất hiện trên bìa tờ Elle Men của Trung Quốc bên cạnh hiện tượng meme bất đắc dĩ Gavin Thomas. Điều này cho thấy sức mạnh của meme lớn đến nhường nào khi tại thị trường nghiêm ngặt về kiểm duyệt thông tin như Trung Quốc, một tư liệu meme sống lại được hâm mộ như một ngôi sao.
Không chỉ có Gucci, những thương hiệu thời trang khác cũng nhanh chóng sử dụng meme làm cảm hứng tuyên truyền. Năm 2018, Dior cho ra mắt chiến dịch quảng cáo với những dòng phụ đề là lời thoại từ bộ phim Une Femme Est Une Femme của Jean-Luc Godard. Năm nay, thương hiệu vốn đã giàu tư liệu meme Moschino lấy cảm hứng từ bộ phim truyền hình Dynasty từ thập niên 80 để cho ra bộ phim quảng cáo ngắn mà mỗi cảnh phim đều có thể cắt ra sử dụng làm meme. Trên sàn diễn, chúng ta sẽ không bao giờ quên BST đậm chất meme của Viktor & Rolf vào đầu năm nay, cũng như chiếc áo in chữ nhại lại slogan “We should be all feminist” của Sunnei. Dĩ nhiên khi các thương hiệu làm meme, mức độ khôi hài có thể không thể so bì, nhưng chí ít họ cũng chứng minh độ thức thời của mình với thời cuộc.
********************
Đăng bởi: THPT Ngô Thì Nhậm
Chuyên mục: Tổng hợp
