Cùng THPT Ngô Thì Nhậm tìm hiểu Otaku là gì? cách nhận biết một Otaku chính hiệu? Phân biệt giữa Otaku và Weeaboo,…
Otaku là gì? Cách sử dụng từ Otaku
Otaku là gì?
Otaku (オタク hoặc おたく) là một thuật ngữ trong tiếng Nhật được người Nhật dùng để ám chỉ những người quá đam mê truyện tranh và hoạt hình hay trò chơi điện tử đến mức kì quái.
Otaku thường dành rất nhiều tiền bạc và thời gian của mình mua sắm những đồ chơi và sản phẩm có hình tượng nhân vật yêu thích, họ hóa trang (cosplay) mình thành nhân vật trong trí tưởng tượng. Họ yêu thích đến mức khi người ngoài nhìn vào sẽ nghĩ rằng đây là một sự điên rồ, vô bổ. Họ thường bị coi là những người suốt ngày ở trong nhà, không giao tiếp xã hội và sống trong thế giới của mình (từ otaku trong Hán tự お宅 còn mang nghĩa là “nhà”).
Tuy nhiên những Otaku thường không để ý đến điều đó, họ chỉ nghĩ đơn giản rằng đó là một sở thích cá nhân và sống thu mình lại mặc kệ lời nói xung quanh.
Cách sử dụng từ Otaku
Tiếng Anh:
He is a real otaku, always glued to anime. I think he hasn’t stepped out of his house for almost 2 weeks.
Tiếng Việt:
Anh ta là otaku chính hiệu đấy, suốt ngày dán mắt xem anime. Tôi nghĩ anh ta chưa bước ra khỏi nhà gần 2 tuần rồi.
Có một số các thuật ngữ khác liên quan đến Otaku mà bạn có thể chưa biết, đó là:
- Wapanese: dùng để nói về những người nước ngoài bị ám ảnh bởi văn hóa anime manga Nhật Bản đến mức cuồng
- Weeaboo: từ này lần đầu tiên được xuất hiện tại diễn đàn 4chan và có nghĩa tương đồng Wapanese
- Wibu: từ này do người Việt sáng tạo ra, ý nghĩa của nó …. dùng để mỉa mai những người Việt hâm hộ manga, anime Nhật Bản đến mức điên cuồng, mất kiểm soát
Nhìn chung thì tất cả các thuật ngữ này đều khá giống nhau về ý nghĩa, chỉ khác nhau về đối tượng sử dụng.
Nguồn gốc của otaku
Otaku được sử dụng rộng rãi hơn tại Nhật vào những năm 1980 do sự nở rộ của văn hóa anime và phổ biến tới ngày nay. Tuy nhiên, khái niệm otaku vẫn chưa có định nghĩa cụ thể và không xuất hiện trong từ điển chính thống.
otaku đối với người Nhật mang một ý nghĩa khá tiêu cực, đặc biệt là sau khi tên sát nhân hàng loạt Tsutomu Miyazaki (biệt danh là “Sát nhân otaku”) bị bắt vào năm 1989, cùng với với một số lượng lớn anime, game và video bạo lực được tìm thấy tại nhà hắn. Do vậy, các otaku trong hình dung của nhiều người Nhật thường là những người không có bất kỳ một mối liên hệ gì với bên ngoài, chỉ có thế giới game và truyện tranh .
Mặt khác, khái niệm otaku ở những nước phương Tây khá phổ biến, trong tiếng Anh, otaku còn có nghĩa là geek hay nerd. Từ này mang ý nghĩa đơn thuần, không có nghĩa xấu – chỉ những người chung đam mê anime, manga hoặc văn hoá Nhật Bản.
Tóm lại, không nên tùy tiện dùng khái niệm otaku khi không cần thiết và tuỳ theo văn hoá. Có thể dùng “manga – anime fan” là một từ chính xác để miêu tả những fan của manga và anime hơn là otaku, đặc biệt là khi ở Nhật.
Cách nhận biết một Otaku chính hiệu
Như đã nói ở trên, Otaku là từ để chỉ những người quá say mê và yêu thích một điều gì đó đến mức thể hiện nó ra ngoài một cách mãnh liệt.
Ví dụ như việc một người yêu thích một nhân vật trong Anime hoặc Manga đến mức họ săn tìm tất cả những sản phẩm có chứa tên hoặc hình tượng nhân vật đó. Họ say sưa trò chuyện, tìm ra người có chung sở thích của mình và lập ra hội những người hâm mộ nhân vật – bộ phim đó.
Tại hầu hết các cửa hàng bán truyện tranh hoặc băng đĩa phim hoạt hình Nhật Bản (thường được gọi chung với cái tên Animate) bạn sẽ rất dễ dàng bắt gặp các Otaku.
Và một điều thường dễ thấy rằng, nếu đó là một Otaku chính hiệu thì họ sẽ cố gắng mua và sưu tầm toàn bộ các DVD volume. Và nếu vô tình, câu chuyện của bạn và một Otaku bắt đầu với đúng chủ đề ưa thích của họ thì cam đoan rằng, câu chuyện của bạn sẽ được người đó nói không ngừng nghỉ.
Nếu như bạn cũng có chung đặc điểm như vậy thì rất có thể bạn đã là một Otaku và bạn có thể tự tin nhận mình là Otaku chính thức.
Otaku và những hiểu lầm tiêu cực
Otaku là gì? Đã từng có khoảng thời gian bị hiểu theo một hàm nghĩa khá là tiêu cực. Thời gian đó, thuật ngữ Otaku được sử dụng để ám chỉ những người đang sống ở bên ngoài xã hội.
Tất cả những người này đều dành hầu hết thời gian của mình chỉ để ở nhà và không có đời sống tình cảm. Đồng thời, những mối quan hệ đối với những người xung quanh cũng dần trở nên xa lạ. Chỉ cần sau đó một khoảng thời gian, nếu muốn quay lại với cuộc sống hàng ngày thì sẽ rất khó để hòa nhập.
Tại đất nước Nhật Bản, thuật ngữ Otaku được dùng với mục đích miệt thị xúc phạm. Người Nhật ngày xưa đánh giá những Otaku là người chỉ lo ăn chơi, không quan tâm đến cuộc sống bên ngoài, lúc nào cũng cắm đầu vào game, manga anime,…
Chính vì vậy mà ngày xưa ở Nhật Bản, Otaku là một sự sỉ nhục khi được nhắc đến. Họ áp đặt nó cho cả một số người có sở thích kì quái và có vấn đề. Thậm chí lúc đó, những Otaku này buộc phải sống ẩn thân để không bị phát hiện. Nếu chẳng may bạn bị lộ thân phận sẽ bị người đời đem ra soi mói và chỉ trích khá nặng nề.
Mặc dù là vậy nhưng Otaku cũng dần dần đã trở thành một nét văn hóa độc đáo của Nhật Bản.
Otaku tại một số đất nước trên thế giới
Trong tiếng Anh thì Otaku còn có nghĩa là Geek hoặc Nerd. Nó chỉ đơn thuần mang ý nghĩa – Otaku là những người yêu thích và hâm mộ anime và manga hay game của Nhật Bản.
Có thể nói nhờ xã hội phương Tây mà thuật ngữ Otaku trở nên thân thiết và phổ biến hơn cũng như thay đổi được ý nghĩa tiêu cực của nó.
Tại Việt Nam, Otaku vẫn còn khá xa lạ và chưa phổ biến như nhiều quốc gia trên thế giới. Vẫn còn khá nhiều những người đam mê anime và manga tại Việt Nam, những thuật ngữ này thực sự chưa được biết đến nhiều như vậy. Mặc dù là thế, nhưng vẫn còn rất nhiều những người tự gọi mình là Otaku.
Nói chung, hiện tại có khá nhiều những định nghĩa và những cách hiểu khác nhau về Otaku. Và ý nghĩa Otaku là gì sẽ được hiểu tùy theo cách nhìn nhận và môi trường sử dụng nó. Nhưng dù thế nào, Otaku vẫn là một trường phái được rất nhiều người yêu thích tại nhiều quốc gia trên thế giới.
Phân biệt Otaku và Weeaboo
Nếu bạn từng nghe thấy từ weeaboo nhưng chưa hiểu nó có nghĩa là gì thì đừng lo lắng. Weeaboo là gì? Nó có gì khác so với từ Otaku? Tất cả sẽ được giải đáp ngay bây giờ. Sau đây là những gì bạn cần biết về Weeaboo, và sự khác biệt với Otaku.
Weeaboo là gì?
Nếu bạn từng nghe thấy từ weeaboo nhưng chưa hiểu nó có nghĩa là gì thì đừng lo lắng. Weeaboo là gì? Nó có gì khác so với từ Otaku? Tất cả sẽ được giải đáp ngay trong bài viết dưới đây. Sau đây là những gì bạn cần biết về Weeaboo.
- Weeaboo (tức wibu) sử dụng cho những người phương Tây hâm mộ một cách cuồng nhiệt, điên dại với nền văn hoá Nhật Bản (hiện nay thì từ này còn dùng chung cho cả nước khác chứ không chỉ mỗi phương Tây nha).
- Phần lớn những weeaboo biết đến Nhật Bản từ manga và anime.
- Không phải cứ ai yêu thích văn hoá Nhật Bản đều là wibu, mà chỉ những người hâm mộ một cách cuồng nhiệt, thái quá, những người tôn sùng văn hoá Nhật đến nỗi sẵn sàng “ném đá gây chiến” với người khác để đề cao văn hoá Nhật Bản mới là weeaboo.
Sự khác nhau giữa Otaku và Weeaboo
Thuật ngữ Weeaboo (hay Wibu) được hiểu là ám chỉ fan quốc tế có sở thích giống với Otaku. Còn Otaku là khái niệm chỉ dành cho đối tượng là người Nhật Bản.
Đặc điểm nhận dạng Otaku là người Nhật mê mẩn thế giới truyện tranh, hoạt hình. Họ thích tìm hiểu, sưu tập, đọc và xem manga hay anime thâu đêm suốt sáng, có trí nhớ siêu đẳng với các tác phẩm đó; thậm chí là tưởng tượng “nhập vai” vào các phân cảnh trong truyện hay phim và có hành động, biểu hiện giống với nhân vật mình yêu thích.
Còn Weeaboo có đặc điểm được trang Urban Dictionary (2005 – 2015) liệt kê ra như sau:
- Có hành động hâm mộ quá khích, bất thường với hoạt hình, truyện tranh và bất cứ sản phẩm văn hóa nào của Nhật Bản.
- Ám ảnh, si mê văn hóa Nhật đến mức cho rằng văn hóa của Nhật là tuyệt nhất thế giới, thậm chí còn thượng đẳng hơn văn hóa quê hương.
- Thường chen các từ tiếng Nhật vào cuộc sống thường ngày dù không học hay hiểu nghĩa và dùng tiếng Nhật sai cách.
- Hiểu biết về đất nước và ngôn ngữ Nhật Bản thông qua các tác phẩm anime hay manga.
Weeaboo tốt hay xấu?
Weeaboo được cho là phong cách độc đáo, thể hiện nét cá tính riêng của người trẻ khi hâm mộ văn hóa Nhật Bản mặc dù sự yêu thích đó ở mức độ thái quá; điều đó cũng có thể chấp nhận được vì Weeaboo thường thuộc lứa tuổi thanh thiếu niên, tuổi mộng mơ hay “ảo tưởng sức mạnh” và muốn thể hiện bản mình.
Theo tạp chí Rocket News 24 khi phỏng vấn người Nhật về Weeaboo thì đa số nhân dân xứ hoa anh đào cho rằng người nước ngoài muốn tìm hiểu, quan tâm đến văn hóa và đất nước họ là một điều tốt.
Tuy nhiên cái gì cũng có hai mặt tốt xấu và Weeaboo bị mỉa mai, phê phán vì những thành phần fan “thượng đẳng” luôn cho mình là số một. Họ là cộng đồng fan yêu Nhật đến mức mất kiểm soát trong hành vi và suy nghĩ khiến mọi người khó chịu, đánh giá tiêu cực.Họ sẵn sàng “ném đá khẩu nghiệp” bất cứ ai đưa ra nhận xét trái ý về văn hóa đại chúng xứ Nhật dù các tác phẩm và nhân vật anime, manga đó tốt hay xấu, truyền tải thông điệp tiêu cực hay tích cực; tôn thờ Nhật Bản quá mức mà xem thường và “bôi xấu” các nền văn hóa khác kể cả văn hóa quốc gia của họ.Hội Weeaboo còn tấn công, xúc phạm, đe dọa trên mạng xã hội các tác giả manga như Tite Kubo (tác giả của Bleach) phải đóng cửa trang Twitter cá nhân vì không làm theo yêu cầu của fan; thậm chí còn dùng hình nộm, gối ôm có ảnh các nhân vật manga, anime để thể hiện những hành vi bệnh hoạn nơi công cuộc và bắt mọi người phải nhìn nhận, ủng hộ sự biến thái của mình. Vì những hành động xấu đó vô tình khiến thiên hạ lắc đầu và lên án mạnh mẽ cộng đồng Weeaboo.
Dưới đây là một số ý kiến trái chiều về Weeaboo (hay Wibu):
Ở Việt Nam từ Wibu đang bị lạm dụng vì những người yêu anime chân chính đang bị mỉa mai là Wibu.
Wibu là đứa tin rằng nước lọc của Nhật ngon hơn nước lọc ở mọi nơi khác.
Theo lý thuyết của cư dân mạng Việt Nam nếu để avatar anime thì sẽ là Wibu.
Wibu thì cũng có kiểu Wibu này Wibu nọ.
Wibu giai đoạn 1: không để avatar hoạt hình và xem vài bộ manga, giai đoạn tiến hóa hơn: để avatar hoạt hình, xem anime và manga rồi tự hào xưng mình là Wibu, giai đoạn cuối là tự nhận mình là Otaku và đi chửi rủa lũ Wibu khác.
Wibu được hiểu là sản phẩm lỗi của Otaku.
Có thể bạn không biết trùm khủng bố Osama Bean Laden cũng là một Wibu, ông có sở thích “cày phim” anime và tải lậu game. Ngày 1/1/2017, máy tính cá nhân của ông ta đã bị CIA giải mã và những tài liệu chứa trong đó có game và anime; forum mà ông ta hay vào không phải trang web tuyệt mật về hồi giáo, tổ chức mà là những trang diễn đàn bàn tán về phim hoạt hình như: Conan, Naruto, Dragon Ball, Bleach… Đây mới chính là một Wibu đại nguy hiểm.
Wibu thì sao họ chỉ sống thật với bản thân mình thôi, không có gì để miệt thị cả họ không ảnh hưởng đến cuộc sống của các bạn nên đừng lấy bọn họ ra “cà khịa” nữa. Như vậy chẳng khác gì kỳ thị người đồng tính hay phân biệt chủng tộc cả.
Trên đây là những gì bạn cần biết về thuật ngữ Weeaboo. Qua đây, chắc bạn đã biết weeaboo là gì rồi phải không nào? Hãy sử dụng nó cho phù hợp nhé. Bạn có thể truy cập website THPT Ngô Thì Nhậm để tìm hiểu các bài viết hay và hữu ích trong cuộc sống.
Đăng bởi: THPT Ngô Thì Nhậm
Chuyên mục: Tổng hợp
