Đề bài: Cảm nghĩ của em sau khi học bài thơ Đoàn thuyền đánh cá của Huy Cận
Bạn đang xem: Cảm nghĩ của em sau khi học bài thơ Đoàn thuyền đánh cá của Huy Cận
5 bài văn mẫu Cảm nghĩ của em sau khi học bài thơ Đoàn thuyền đánh cá của Huy Cận
1. Cảm nghĩ của em sau khi học bài thơ Đoàn thuyền đánh cá của Huy Cận, mẫu số 1:
Tác phẩm Đoàn thuyền đánh cá của tác giả Huy Cận đã thành công trong việc miêu tả và biểu cảm. Bài thơ đã thể hiện sự khác lạ, đáng chú ý hơn cả đó là không gian ra khơi khác với lạ thường, không gian được mở rộng, mọi vật thể trong vũ trụ vận động theo sự tuần hoàn. Việc tác giả làm như vậy để thể hiện nội dung chính của bài thơ, nói lên cuộc sống lao động nơi đây thật sôi nổi, khẩn trương.
Tác giả viết theo trình tự ra khơi. Vùng biển Quảng Ninh hiện ra trước mắt người đọc hết sức hùng vĩ qua ngòi bút của Huy Cận;
” Mặt trời xuống biển như hòn lửaSóng đã cài then đêm sập cửaĐoàn thuyền đánh cá lại ra khơiCâu hát căng buồm cùng gió khơi. “
Cảnh tượng đoàn thuyền ra khơi thật là đẹp, màu sắc ấm áp, âm thanh rộn ràng Cảnh buổi chiều trên vùng biển được miêu tả qua cái nhìn của dân chài. Đó là hình ảnh “Mặt trời xuống biển như hòn lửa” tạo ra vẻ đẹp lộng lẫy và huyền ảo. Nhưng điều làm cho bài thơ của Huy Cận đáng chú ý đó là cách nói hết sức độc đáo, mới lạ. Tả mặt biển khi màn đêm xuống “Sóng đã cài then, đêm sập cửa”. Tác giả đã dùng biện pháp nhân hoá để người đọc cảm nhận được biển trở thành ngôi nhà khổng lồ vừa có cửa đóng, then cài thì cũng là lúc “Đoàn thuyền đánh cá ra khơi”. Cảnh đoàn thuyền đánh cá ra khơi vừa lạc quan, vui tươi, yêu đời như trở về ngôi nhà ấm áp, an toàn:
“Câu hát căng buồm cùng gió khơi”
Cảm nghĩ của em sau khi học bài thơ Đoàn thuyền đánh cá của Huy Cận
Câu hát trở thành ngọn gió thổi căng buồm đưa con thuyền ra khơi băng băng rẽ sóng.
Nếu như ở trên tác giả Huy Cận với việc sử dụng cách nói độc đáo, miêu tả con thuyền ra khơi ta còn nhìn thấy được vẻ đẹp cua biển khi màn đêm buông xuống thì ở khổ thơ tiếp theo tác giả miêu tả cảnh biển hết sức thơ mộng:
Thuyền ta lái gió với buồm trăngLướt giữa mây cao với biển bằng
Với ngòi bút tinh xảo, bút pháp lãng mạn, tác giả vẽ lên bức tranh biển lãng mạn: lái gió, buồm trăng, mây cao, biển bằng diễn tả vẻ đẹp của thiên nhiên, Với bút pháp miêu tả lãng mạn của tác giả, người đọc như cảm nhận thấy con thuyền như đang trôi, lạc vào xứ sở thần tiên. Trời cao, ánh trăng vàng biển như khoác bộ áo vàng, thuyền lướt nhẹ trên mặt nước lặng cảm nhận sự yên bình, thơ mộng của chốn đây, Sau khi miêu tả cảnh đẹp biển vào ban đêm, tác giả Huy Cận đã vẽ thêm cho bài thơ cảnh đẹp của bình minh:
“Mặt trời đội biển nhô màu mớiMắt cá huy hoàng muôn dặm khơi”
Tác giả Huy Cận đã dùng bút pháp miêu tả để vẽ lên bức tranh cảnh bình minh thật huy hoàng. Tác giả thành công trong việc miêu tả đó là việc sử dụng bút pháp tả vẽ lên ba bức tranh biển mang vẻ đẹp khác nhau. Bức tranh cảnh bình minh tác giả đã miêu tả cảnh mặt trời lên và biển. Khi mặt trời lên, biển đã xoá đi bộ áo vàng của trăng cao thay vào đó là một màu áo đỏ rực. Biển đẹp nhưng với ngòi bút của tác giả còn đẹp hơn. Biển trong cảnh bình minh như nàng tiên cá với vẻ đẹp rực rỡ đang nô đùa vui chơi trên biển.
Huy Cận không những nói về vẻ đẹp thiên nhiên mà còn thể hiện cuộc sống lao động mới.
“Sao mờ kéo lưới kịp trời sángTa kéo xoăn tay chùm cá nặng”
Tác giả dùng bút pháp hiện thực và lãng mạn đã thể hiện không khí làm việc sôi nổi, khẩn trương. Công việc hết sức nặng nhọc. Họ phải làm thâu đem. Họ kéo xoăn tay có nghĩa phải dùng hết sức, tay căng phồng cuộn cuộn với nhau ở hai câu thơ sau:
“Váy bạc đuôi vàng loé rạng đôngLưới xếp, buồm lên đón nắng hồng”
Quả thực, tác giả Huy Cận đã phải đi và quan sát rất kĩ mới có thể tả như vậy. Hai câu thư trên miêu tả cảnh lưới đã được kéo lên, khoang thuyền đầy ắp cá. Vảy bạc, đuôi vàng chen nhau như “loé sáng” cả rạng đông. Cảnh tượng thật đẹp. Đây chính là thành quả lao động mà những người ngư dân thu được sau một đêm đánh cá vất vả, nặng nhọc. Cảnh đoàn thuyền đánh cá trở về:
“Câu hát căng buồm cùng gió khơiĐoàn thuyền chạy đua cùng mặt trờiMặt trời đội biển nhô màu mớiMắt cá huy hoàng muôn dặm khơi”
Tác giả đã thấy rõ khi trở về người dân vẫn nguyên vẹn tình yêu cuộc sống. Họ vẫn tiếp tục lao động khẩn trương, chạy đua với thời gian: “Đoàn thuyền chạy đua cùng mặt trời”
Khi ra đi “Câu hát căng buồm cùng gió khơi”, khi làm việc hát bài ca gọi cá vào, bây giờ khi trở về họ cũng hát. Tâm hồn họ tràn đầy niềm vui. Họ yêu mến cuộc sống mới, họ được làm chủ cuộc sống, muốn cố gắng lao động xây dựng cuộc sống mới.
Tác giả còn vẽ lên con người trong cuộc sống mới. Tâm hồn những người đánh cá bay bổng cùng với niềm vui phơi phới:
“Ta hát bài ca gọi cá vàoGõ thuyền đã có nhịp trăng cao”.
“Trăng cao” cùng với ta, cùng kề vai sát cánh với “ta”. Để thấy được con người trong cuộc sống mới họ hoà nhập cùng với thiên nhiên trong cảnh lao động. Con người trong cuộc sống mới họ là những người khỏe mạnh khoáng đạt, hết mình vì cuộc sống.
“Sao mờ kéo lưới kịp trời sángTa kéo xoăn tay chùm cá nặng”
Họ đã thực sự đầy đủ tự tin để làm chủ cuộc sống của mình. Thuyền và con người trở nên kì vĩ, to lớn. Thể hiện cách nhìn cuộc sống mới đầy tự tin, say sưa, hào hứng cùng những ước mơ bay bổng, hoà hợp chinh phục thiên nhiên của tác giả.
Tác phẩm “Đoàn thuyền đánh cá” của tác giả Huy Cận mang âm hưởng của bài thơ lao động khoẻ khoắn, bay bổng, Lời thơ dõng dạc, say mê. Cách gieo vần linh hoạt biến hoá luật bằng trắc. Kết hợp giữa hiện thực và lãng mạn. Tất cả những điều đó thể hiện được ý chí và nguyện vọng của tác giả. Đặc biệt đã thể hiện tài thơ độc đáo của Huy Cận. Độc đáo trong cách miêu tả, trong cách dùng từ đã tạo nên sự hấp dẫn của bài thơ. Tất cả những nghệ thuật đã dẫn dắt, thông suốt làm cho bố cục bài thơ mạch lạc, rõ ý.
“Đoàn thuyền đánh cá” của tác giả Huy Cận là một bài thơ ca ngợi cuộc sống mới, con người mới. Bài thơ tràn ngập niềm vui phơi phới. Đây là bài ca của người lao động. Nói lên họ là những người cần cù, chịu khó nhưng tâm hồn hết sức lãng mạn, làm chủ cuộc sống, biển cả bao la với phong thái ung dung, đĩnh đạc. Bài thơ dưới bút pháp miêu tả còn ca ngợi vẻ đẹp thiên nhiên hùng vĩ của đất nước. Thể hiện chất thơ của Huy Cận rất độc đáo trong miêu tả và cách dùng từ.
—————-HẾT BÀI 1———————
Sau khi đã Cảm nghĩ của em sau khi học bài thơ Đoàn thuyền đánh cá các em có thể đi vào Hãy chọn một khổ thơ mà em thích trong bài Đoàn thuyền đánh cá của Huy Cận rồi trình bày cảm nhận của em về khổ thơ ấy hoặc tham khảo Cảm nhận và suy nghĩ của em về đoạn thơ: Thuyền ta … buổi nào nhằm củng cố kiến thức của mình.
2. Cảm nghĩ của em sau khi học bài thơ Đoàn thuyền đánh cá của Huy Cận, mẫu số 2:
Huy Cận là một trong những nhà thơ tiêu biểu của phong trào Thơ Mới .Sau cách mạng ông nhanh chóng hoà nhập vào công cuộc kháng chiến vĩ đại và trường kì của dân tộc .Hoà bình lập lại ,từng trang thơ Huy Cận ấm áp hơi thở của cuộc sống đang lên . Bài thơ “Đoàn thuyền đánh cá”được sáng tác ở Hòn Gai năm 1958 nhân một chuyến đi thực tế dài ngày . Bài thơ thực sư là một bài ca ca ngợi cuộc sống của những con người lao động mới .
Với đôi mắt quan sát sắc sảo ,trí tưởng tượng phong phú ,trái tim nhạy cảm và tài năng nghệ thuật điêu luyện ,nhà thơ đã vẽ lên trước mắt chúng ta khung cảnh lao động hăng say trên biển .Cả bài thơ như một bức tranh sơn mài lộng lẫy những sắc màu huyền ảo ,cuốn hút vô cùng:
Mặt trời xuống biển như hòn lửaSóng đã cài then đêm sập cửaĐoàn thuyền đánh cá lại ra khơiCâu hát căng buồm với gió khơi .
Đoàn thyền đánh cá rời bến vào lúc hoàng hôn ,mặt trời như hòn lửa đỏ rực đang lặn dần vào lòng đại dương mênh mông , màn đêm buông xuống ,kết thúc một ngày .Biển kín đáo như một gian phòng lớn của thiên nhiên bởi cách nói thật riêng biệt “sóng đã cài then đêm sập cửa”.Chính vào thời điểm ấy, ngư dân bắt tay vào công việc quen thuộc của mình : Ra khơi đánh cá !Mặt biển đêm không lạnh lẽo mà ấm áp hẳn lên bởi tiếng hát âm vang, náo nức, thể hiện niềm vui to lớn của người lao động được giải phóng , tiếng hát hoà cùng gió, thổi căng buồm đưa đoàn thuyền ra khơi .Lời hát ca ngợi sự giàu có và hào phóng của biển cả cùng vẻ đẹp lung linh, diệu kì của nó trong đêm :
Hát rằng cá bạc biển đông lặngCá thu biển đông như đoàn thoiĐêm ngày dệt biển muôn luồng sángĐến dệt lưới ta đoàn cá ơi!
Bài văn cảm nghĩ về bài thơ Đoàn thuyền đánh cá của Huy Cận
Sự say mê vẻ đẹp của biển đã làm giảm bớt bao nỗi nhọc nhằn vất vả trong việc đánh cá,đem lại niềm vui và sức mạnh cho ngư dân . Cảnh đánh cá trong đêm được nhà thơ miêu tả bằng cảm hứng trữ tình mãnh liệt . Tác giả như nhập thân vào thiên nhiên , công việc ,và con người :
Thuyền ta lái gió với buồm trăngLướt giữa mây cao với biển bằngRa đậu dặm xa dò bụng biểnDàn đan thế trận lưới vây giăng.
Con thuyền đánh cá vốn nhỏ bé trước biển cả bao la đã trở thành con thuyền kì vĩ, khổng lồ hoà nhập với kích thước rộng lớn của thiên nhiên, vũ trụ. Con thuyền đó đang bay giữa không gian trong một đêm thuỷ tinh tuyệt đẹp.Những hình ảnh “lái gió”, “buồm trăng”, ” mây cao”, ” biển bằng “phảng phất phong vị thơ cổ điển nhưng vẫn đậm chất hiện thực .Chuyến ra khơi đánh cá cũng giống như một trận đánh thật sự hào hùng .Cũng thăm dò ,cũng dàn đan thế trận và bủa vây bằng…lưới! Đã bao đời nay ,ngư dân có quan hệ chặt chẽ với biển cả .Họ thuộc biển như lòng bàn tay , bao loài cá họ thuộc tên ,thuộc dáng và thuộc cả thói quen của chúng :
Cá nhụ cá chim cùng cá đéCá song lấp lánh đuốc đen hồngCái đuôi em quẫy trăng vàng choéĐêm thở sao lùa nước Hạ Long .
Trên mặt biển đêm ,ánh trăng lung linh dát bạc ,cá quẫy đuôi sóng sánh trăng vàng ,tiếng “em” bật lên tự nhiên, trìu mến .Bài ca gọi cá vẫn tiếp tục ngân vang : lúc náo nức ,lúc lại thật tha thiết.Trăng thức cùng ngư dân ,trăng cùng sóng dập dờn bên mạn thuyền như gõ nhịp phụ hoạ cho tiếng hát ,trăng chiếu sáng cho ngư dân kéo được những mẻ cá đầy …Với ngư dân, biển cả bao la “như lòng mẹ”,bởi vậy thiên nhiên và con người thật hoà hợp,nhịp nhàng .Nhịp điệu công việc càng khẩn trương ,sôi nổi khi bóng đêm dần tàn ,ngày đang đến :
Sao mờ kéo lưới kịp trời sángTa kéo xoăn tay chùm cá nặngVẩy bạc đuôi vàng loé rạng đôngLưới xếp buồm lên đón nắng hồng .
Bao công lao vất vả đã được đền bù ,dáng người ngư dân đang choãi chân, nghiêng người dồn tất cả sức mạnh vào đôi tay cuồn cuộn để kéo lên những mẻ lưới nặng trĩu mới đẹp làm sao!Màu sắc phong phú ,lấp lánh vẩy bạc, đuôi vàng của bao loài cá càng khiến cho cảnh rạng đông thêm rực rỡ .Nhịp điệu câu thơ “lưới xếp buồm lên đón nắng hồng “chậm rãi, gợi cảm giác thanh thản, vui tươi, phán ánh tâm trạng hài lòng của ngư dân trước những kết quả tốt đẹp của chuyến ra khơi.
Khổ thơ cuối cùng miêu tả cảnh trở về của đoàn thuyền đánh cá:
Câu hát căng buồm với gió khơiĐoàn thuyền chạy đua cùng mặt trờiMặt trời đội biển nhô màu mớiMắt cá huy hoàng muôn dặm phơi.
Vẫn là tiếng hát khoẻ khoắn của ngư dân dạn dày sông nước đang vươn lên làm chủ cuộc đời .Tiếng hát hoà trong gió ,thổi căng buồm đưa đoàn người ra khơi đêm trước nay lại cùng đoàn thuyền đầy ắp cá hân hoan về bến . Hình ảnh “đoàn thuyền chạy đua cùng mặt trời” rất thực mà cũng rất hào hùng .Nó phản ánh một thói quen lâu đời của ngư dân là đưa cá về bến trước khi trời sáng đồng thời cũng hàm ý nói lên khí thế đi lên mạnh mẽ của họ trong công cuộc xây dựng đất nước. Hoà cùng niềm vui to lớn của mọi người ,nhà thơ chắp cánh cho trí tưởng tượng của mình bay bổng .Đoàn thuyền đi trên biển ,giữa màu hồng rạng rỡ tinh khôi và ánh mặt trời phản chiếu trong muôn ngàn mắt cá khiến nhà thơ liên tưởng đến hàng ngàn những mặt trời nhỏ xíu đang toả rạng nềm vui .Đến đây bức tranh biển cả ngập tràn màu sắc tươi sáng và ăm ắp chất sống trong từng dáng hình ,từng đường nét của cảnh, của người .
“Đoàn thuyền đánh cá” là một bài ca lao động hứng khởi, hào hùng .Bài ca ấy dành cho biển hào phóng ,cho những con người cần cù, gan góc đang làm giàu cho đất nước .Cảm hứng trữ tình và nghệ thuật điêu luyện được tác giả sử dụng trong bài thơ đã cuốn hút người đọc thật sự .Chúng ta cùng chia sẻ niềm vui to lớn với nhà thơ ,với tất cả những người lao động mới đang kiêu hãnh ngẩng cao đầu trên con đường đi tới tương lai tươi sáng .
3. Cảm nghĩ của em sau khi học bài thơ Đoàn thuyền đánh cá của Huy Cận, mẫu số 3:
Huy Cân là một trong những cây đại thụ của nền văn học Việt Nam thế kỉ XX. Trước CMT8, Huy Cận thường viết về nỗi buồn, nỗi cô đơn rợn ngợp của con người khi nhận ra sự nhỏ bé của mình trước vũ trụ bao la rộng lớn. Nhưng kể từ sau CMT8, đất nước hồi sinh, hồn thơ Huy Cận như sống lại và có nhiều chuyển biến. Thơ ông không còn ưu sầu, ảo não nữa mà chan chứa niềm vui, niềm tin yêu vào cuộc sống, vào những con người mới. Năm 1958, sau một chuyến đi khảo sát thực tế dài ngày ở vùng mỏ Quảng Ninh, được sống và chứng kiến không khí lao động hăng say, khẩn trương sôi nổi của nhân dân ta trong những ngày xây dựng Chủ nghĩa xã hội ở miền Bắc, nhờ thơ vui cùng mừng vui, xúc động. Từ đó ông sáng tác nên bài thơ “Đoàn thuyền đánh cá” như một bản hùng ca ca ngợi cuộc sống mới, thiên nhiên đất nước con người bao la rộng lớn, nên thơ tươi đẹp.
Ngay mở đầu bài thơ ta đã nghe thấy âm hưởng bài ca lao động ngân vang, khoẻ khoắn trong cảnh đoàn thuyền ra khơi. Đó là cảnh ra khơi trong buổi hoàng hôn thật huy hoàng, tráng lệ, đầy sức sống:
Mặt trời xuống biển như hòn lửaSóng đã cài then đêm sập cửaĐoàn thuyền đánh cá lại ra khơiCâu hát căng buồm cùng gió khơi.
Biện pháp so sánh độc đáo gợi lên hình ảnh mặt trời như một hòn lửa khổng lồ đang từ từ lặn sâu vào lòng biển cả để lại trên mặt biển những tia sáng đỏ ối, báo hiệu một ngày mới đã trôi qua, hoàng hôn bắt đầu buông xuống. Sang đến câu 2, hình ảnh thơ càng trở nên mới lạ độc đáo, thể hiện một trí tưởng tượng vô cùng phong phú của nhà thơ: “Sóng đã cài then, đêm sập cửa”.
Những bài Cảm nghĩ về bài thơ Đoàn thuyền đánh cá của Huy Cận hay nhất
Trong cách cảm nhận của Huy Cận, vũ trụ giống như một ngôi nhà lớn, còn những con sóng lăn tăn trên mặt biển chính là cái then cài khoá chặt cánh cửa của màn đêm. Câu thơ gợi cho ta cảm giác vũ trụ như đang chìm trong trạng thái nghỉ ngơi, và bóng tối bắt đầu bao trùm lên thiên nhiên cảnh vật nhưng đó lại chính là lúc:
Đoàn thuyền đánh cá lại ra khơiCâu hát căng buồm cùng gió khơi.
Đêm tối vạn vật chìm trong giấc ngủ. Đó cũng là lúc con người lại bắt đầu lao động, bắt đầu một cuộc hành trình mới. Hình ảnh thơ nói lên sự cần cù nhiệt tình lao động, chịu thương chịu khó của những người dân vùng biển.
Công việc đánh cá nhọc nhằn vất vả, hiểm nguy nhưng đoàn thuyền lại ra khơi trong tiếng hát. Tiếng hát khoẻ khoắn vang vọng khắp cả một vùng sông nước bao la, rộng lớn và cả trong lòng người thể hiện một niềm vui tươi, phấn khởi, đầy lạc quan tin tưởng của người đánh cá lúc ra khơi. Và chính tiếng hát đó không chỉ làm cho công việc lao động đỡ nhọc nhằn vất vả mà nó còn tạo nên một sức mạnh vật chất vô cùng to lớn cùng với gió biển đưa con thuyền lao nhanh về phía trước. Cả đoàn thuyền ra khơi trong một khí thế vô cùng mạnh mẽ đầy tin tưởng trong cuộc hành trình chinh phục biển cả.
Hát rằng cá bạc biển Đông lặngCá thu biển Đông như đoàn thoiĐêm ngày dệt biển muôn luồn sángĐến dệt lưới ta đoàn cá ơi!
Những câu thơ thể hiện trực tiếp khúc ca say mê của người đánh cá. Họ mong muốn trời yên biển lặng để đánh cá được nhiều, để cuộc sống được đủ đầy no ấm. Biện pháp so sánh “Cá thu biển Đông như đoàn thoi” cho ta cảm nhận biển Đông bao la rộng lớn, trù phú, chất chứa trong mình biết bao nhiêu là cá. Nhìn từng đàn cá thu bơi lội thành từng đàn, những con cá với những chiếc vẩy bạc nối tiếp nhau di chuyển trong nước tạo thành những luồng sáng lấp lánh trên mặt biển tối đen, nhà thơ cảm nhận mặt biển như biến thành khung cửi khổng lồ còn những con cá kia chẳng khác nào những chiếc thoi đưa thoăn thoát đang ngày đêm âm thầm dệt nên tấm áo choàng rực rỡ cho vũ trụ về đêm.
Cách so sánh vô cùng độc đáo, sự xuất hiện của những đoàn cá thu như làm sáng bừng lên cả một không gian biển cả bao la rộng lớn làm cho cảnh vật ngời sáng, lung linh, lấp lánh. Ánh sáng ấy gieo vào long người một niềm vui mừng, hân hoan khôn xiết cho nên cái cách mà người nông dân gọi cá “Đến dệt lưới ta đoàn cá ơi” nghe có gì đó thân thương, trìu mến ẩn chứa trong đó một niềm khát khao, ước vọng mong muốn đánh bắt thật nhiều cá, hải sản quý hiếm để góp phần làm giàu cho quê hương, cho tổ quốc thân yêu.
Cảnh đoàn thuyền đánh bắt cá trong đêm:
Thuyền ta lái gió với buồm trăng,Lướt giữa mây cao với biển bằngRa đậu dặm xa dò bụng biểnDàn đan thế trận lưới vây giăng.
“Lái gió”, “buồm trăng” là những cách nói vô cùng sáng tạo, mới lạ độc đáo đem đến cho câu thơ những hình ảnh vừa lãng mạn, bay bổng vừa nên thơ, kì vĩ, tráng lệ. Đọc câu thơ người ta cảm nhận người, thuyền, thiên nhiên như hoà hợp làm một. Con thuyền ra khơi, lướt đi giữa lớp mây cao, biển bằng thật hùng dũng hiên ngang nó ra khơi không phải chỉ với khí thế hăm hở do người cầm lái mà còn được thiên nhiên nâng đỡ chở che.
Ở đây gió trở thành bánh lái của con thuyền. Chính con thuyền có thể lái cả gió điều khiển nó theo ý muốn của mình. Cánh buồm tuy nhỏ bẻ nhưng có thể mang theo cả vầng trăng trên cao trong suốt cả một hành trình dài. Ánh trăng lung linh bang bạc chiếu sáng cả không gian làm cho cảnh vật trở nên nên thơ, huyền ảo. Ở đây ta nhận ra con thuyền tuy ra khơi giữa không gian biển cả bao la rộng lớn mà không hề nhỏ bé. Nó “lướt” đi vun vút như một con tuấn mã băng băng tiến về phía trước mà không hề sợ hãi. Xung quanh nó là gió trăng làm bầu bạn. Một cảnh tượng thật nên thơ, hùng dũng biết bao. Con người hoàn toàn làm chủ thiên nhiên, cảnh vật:
Ra đậu dặm xa dò bụng biểnDàn đan thế trận lưới vây giăng.
Hai câu thơ gợi lên những cuộc đánh bắt cá xa bờ đầy những gian khổ hiểm nguy. Nhưng không vì thế khiến lòng người nao núng. Bởi họ mang trong mình nỗi khát khao chinh phục biển cả, thám hiểm, thăm dò “bụng biển” để tìm kiếm những luồng cá lớn.
Dưới ngòi bút miêu tả tài hoa, sáng tạo, lãng mạn của Huy Cận, cuộc đánh bắt cá của ngư dân trên biển bỗng trở thành những cuộc thuỷ chiến đầy gay go, quyết liệt. Con người dùng chính trí tuệ và sức mạnh của mình để chinh phục đại dương, biển cả. Thế trận con người bày ra bằng những tấm lưới chắc chắn đan vào nhau, bủa vây sẵn sàng chờ đón cá. Vừng bước, từng bước con người dành lấy từ bàn tay vĩ đại của thiên nhiên những nguồn khoáng sản, những gì quý giá nhất để góp phần làm giàu thêm quê hương đất nước, hàn gắn những vết thương của chiến tranh.
Cá nhụ, cá chim, cùng cá đéCá song lấp lánh đuốc đen hồngCái đuôi em quẫy trăng vàng choéĐêm thở: sao lùa nước Hạ Long.
Biện pháp liệt kê: “cá nhụ, cá chim cùng cá đé / Cá song lấp lánh đuốc đen hồng” gợi lên sự trù phú, giàu có của biển cả nước ta. Có biết bao loài tôm cá, hải sản quý hiếm mà đâu phải nơi mênh mông làm rực sáng cả một biển trời. Những con cá tung tăng bơi lội, đùa giỡn, tắm mình dưới ánh sáng của vầng trăng và những chiếc đuôi nhỏ bé của nó như đang quẫy đạp vào ánh trăng vàng đang lung linh trong mặt nước.
Một cảnh tượng thiên nhiên thật thơ mộng, ánh trăng bàng bạc chiếu sáng khắp cả không gian lung linh, huyền ảo. Ta ngồi đây mà nghe xung quanh mình những nhịp thở đều đặn màn đêm của đại dương bao la rộng lớn: Đêm thở: sao lùa nước Hạ Long.
Đêm thở, lại một cách dùng từ rất sáng tạo, độc đáo của nhà thơ Huy Cận. Ngòi bút nhân hoá của ông đã khiến cho màn đêm trở thành một sinh vật khổng lồ, có sự sống như con người. Nhịp thở của màn đêm chính là âm thanh của những cơn sóng tràn bờ đều đặn, liên tục, không ngừng nghỉ.
Đó không chỉ là tiếng sóng, là những âm vang từ ngoại cảnh mà đó còn là những âm vang, những rung động, cảm xúc trong lòng người, thấy mình với vũ trụ không còn ngăn cách. Mỗi bước đi sự chuyển mình của thiên nhiên, trời đất, vũ trụ con người dường như đều cảm nhận được một cách kì diệu, tinh tế. Câu thơ không chỉ gợi lên âm thanh mà tràn đầy hình ảnh, những vì sao lung linh toả sáng như từng bước từng bước xô đẩy con sóng vào bờ, mặt biển lấp lánh ánh trăng sao êm đềm, sáng trong, dịu mát.
Sang khổ thơ thứ 5, con người – chủ thể của bức tranh thiên nhiên nên thơ tươi đẹp được miêu tả trong tư thế lao động miệt mài, thoải mái khoan thai với những lời ca câu hát vút cao, trong trẻo:
Ta hát bài ca gọi cá vàoGõ thuyền đã có nhịp trăng caoBiển cho ta cá như lòng mẹNuôi lớn đời ta tự thuở nào.
Tiếng hát lại một lần nữa vút cao bay bổng, sảng khoái ung dung. Ánh trăng lung linh in xuống dòng nước rồi theo những cơn sóng lăn tăn đánh nhẹ vào mạn thuyền hoà cùng nhịp gõ cá của ngư dân. Hiện thực cuộc sống chỉ thế nhưng qua cách cảm nhận, miêu tả của Huy Cận thì cảnh vật hiện ra bỗng trở nên có hồn. Ánh trăng trên cao như muốn hoà mình, gởi những tia sáng vàng óng ả để nâng đỡ giúp cho công việc đánh bắt của người dân đỡ phần nhọc nhằn vất vả.
Biển cho ta cá như lòng mẹ: câu thơ ví von so sánh như một lần nữa khẳng định tấm lòng bao la của biển cả như người mẹ hiền ngày đêm đem hết sự sống của mình để nuôi dưỡng con khôn lớn trưởng thành. Biển cả đã bao đời nay hào phóng ban tặng cho con người biết bao tài nguyên, hải sản quý hiếm để nuôi dưỡng sự sống của mỗi người chúng ta. Con người cứ ngày đêm khai thác lấy đi từ lòng đại dương biết bao nguồn lợi lớn nhưng biển cả thì giống như người mẹ hiền cứ cho đi mà không hề nuối tiếc. Câu thơ thể hiện lòng trân trọng, biết ơn sâu sắc của con người đối với thiên nhiên, bờ biển quê mình đã nuôi dưỡng đem lại cho con người cuộc sống tốt đẹp, đủ đầy no ấm.
Sau một ngày lao động nhọc nhằn vất vả, gờ đây khi sao mờ đi, bình minh ló dạng, mặt trời vươn mình khỏi mặt biển để đón chào ngày mới cũng là lúc họ khẩn trương xếp lưới, căng buồm trở về nhà:
Sao mờ kéo lười kịp trời sángTa kéo xoăn tay chùm cá nặngVẩy bạc, đuôi vàng loé rạng đôngLưới xếp buồm lên đón nắng hồng.
Từ ngữ gợi tả độc đáo “kéo xoăn tay chùm cá nặng” giúp ta hình dung những thân hình vạm vỡ đang ra sức kéo mẻ lưới cuối cùng. Cá nằm trong lưới nặng đến mức những bắp tay của học nổi lên cuồn cuộn. Cá chi chít san sát nhau như một chùm quả gợi lên trong lòng người biết bao niềm vui mừng hạnh phúc khi nhìn thấy những chùm cá tươi roi rói – kết quả khả quan của một ngày lao động nhọc nhằn vất vả. Họ ra đi trong tiếng hát và trở về với một khoan thuyền đầy cá nặng.
Nhưng có lẽ đẹp nhất là hình ảnh “vẩy bạc, đuôi vàng loé rạng đông”. Dưới ánh sáng bình minh loé lên, những con cá mắc vào lưới càng trở nên rực rỡ. Dường như ngoài bản chất nhà thơ, Huy Cận còn mang trong mình tố chất của người hoạ sĩ. Cách phối màu “bạc, vàng” được vận dùng tài tình khéo léo, tô đậm thêm thành quả lao động của người dân vùng biển.
Câu thơ “Lưới xếp buồm lên đón nắng hồng” với các động từ “xếp, lên, đón” và cách ngắt nhịp 2/2/3 diễn tả mọi công việc diễn ra theo trình tự một cách thành thạo, nhanh chóng để kịp thời trở về đất liền. Hình ảnh lưới xếp và cánh buồm được căng phồng lên trong gió như khép lại một màn đêm mệt mỏi mở ra một buổi sáng đẹp trời với những phiên chợ tấp nập đông vui:
Câu hát căng buồm với gió khơiĐoàn thuyền chạy đua cùng mặt trờiMặt trời đội biển nhô màu mớiMắt cá huy hoàng muôn dặm phơi.
Đây là lần thứ 3, Huy Cận nhắc lại câu hát này. Lần đầu là tiếng hát hứng khởi lúc ra khơi: “Câu hát căng buồm cùng gió khơi”. Tiếng hát lần thứ hai là tiếng hát say mê lao động: “Ta hát bài ca gọi cá vào”. Và lần cuối cùng chính là tiếng hát của niềm vui thắng lợi: “Câu hát căng buồm với gió khơi”. Câu hát thay ngọn gió làm căng cánh buồm đẩy thuyền về đất liền trong một tư thế mới: “Đoàn thuyền chạy đua cùng mặt trời”.
Tác giả đã nhân hoá và nói quá hai sự vật “đoàn thuyền và mặt trời” đang chạy đua cùng nhau. Trong cuộc đua không cân sức ấy, con người đã thắng. Đất liền chào đó những đứa con thắng trận trở về với khung cảnh thật đẹp đẽ kì vĩ. Vầng dương bao la toả những tia nắng ấm áp, đẹp lung linh xuống mặt biển. Và mặt trời như từ từ dưới lòng sâu biển cả đang từ từ đội nước nhô lên. Một cảnh tượng thật nên thơ, hùng vĩ, tràn đầy sức sống.
Mắt cá huy hoàng là hình ảnh ẩn dụ tượng trưng cho một cuộc đời mới vui tươi xán lạn đang chờ đợi con người phía trước. Dưới ánh sáng mặt trời hàng trăm đôi mắt cá li ti đầy ắp dưới khoang thuyền phản chiếu những giọt vàng chan chứa, bống chốc tất cả đều lấp lánh rạng rỡ, nhìn về đâu người ta cũng thấy những mắt cá chiếu sáng lấp lánh như hứa hẹn một cuộc sống đủ đầy no ấm.
Trước CMT8, thơ Huy Cận thường thấm đượm nỗi buồn. “Chàng Huy Cận xưa kia hay sầu lắm”. Nhưng trong bài thơ Đoàn thuyền đánh cá màu sắc buồn bã bi quan đó không còn mà thay vào đó là một hồn thơ yêu đời, yêu cuộc sống, tràn đầy niềm tin tưởng vào tương lai sức mạnh của con người, quê hương đất nước đang trên đà thay da đổi thịt, tất cả đều toát lên một cái gì đó tràn đầy sức sống, mạnh mẽ hiên ngang, con người hoàn toàn làm chủ thiên nhiên, làm chủ cuộc sống của mình.
Hình ảnh thơ sang tạo, độc đáo mới lạ, câu thơ giàu chất tạo hình, khơi gợi nhiều cảm xúc rụng động thẩm mĩ nơi người đọc
Bài thơ có hai nguồn cảm hứng lớn, song hành, hài hòa và trộn lẫn vào nhau. Đó là cảm hứng về thiên nhiên vũ trụ và cảm hứng về con người lao động trong cuộc sống mới. Sự thống nhất của hai nguồn cảm hứng ấy được thể hiện qua kết cấu và hệ thống thi ảnh trong bài. Không gian của bài thơ là một không gian lớn lao, kỳ vĩ với trời,biển, trăng, sao, sóng, gió; cũng là không gian của cảnh lao động. Thông qua việc miêu tả cảnh lao động đánh cá của người ngư dân vùng biển Hạ Long, bài thơ ngợi ca vẻ đẹp thiên nhiên, đất nước, sự giàu có của biển khơi; ngợi ca khí thế lao động hăng say, yêu đời của người lao động mới đã được giải phóng, đang làm chủ bản thân, làm chủ cuộc đời và đất nước:
Tập làm chủ, tập làm người xây dựngDám vươn mình cai quản lại thiên nhiên!
4. Cảm nghĩ của em sau khi học bài thơ Đoàn thuyền đánh cá của Huy Cận, mẫu số 4:
Huy Cận là một trong những nhà thơ tiêu biểu của nền thi ca Việt Nam hiện đại. Bài thơ “Đoàn thuyền đánh cá” được ông viết tại vùng biển Hòn Gai ngày 1.10.1958, in trong tập thơ “Trời mỗi ngày lại sáng”.
Bài thơ được viết theo thể thơ thất ngôn gồm có 7 khổ thơ, mỗi khổ thơ có 4 câu; đoạn thơ trong sách Tiếng Việt 4, chỉ trích 5 khổ thơ. Tác giả tả đoàn thuyền đánh cá một đêm trăng trên Hạ Long, qua đó ca ngợi tinh thần lao động hăng say và lạc quan yêu đời của những người dân chài trong chế độ mới.
Khổ thơ thứ nhất nói về cảnh đoàn thuyền đánh cá ra khơi khi “Mặt Trời xuống biển”. Mặt Trời đỏ rực “như hòn lửa” vừa “xuống biển” thì chỉ thấy những con sóng như then cài “sập cửa” ngôi nhà vũ trụ. Chính lúc đó, đoàn thuyền ra khơi. Tiếng hát của ngư dân vang xa hòa với gió khơi đã làm căng cánh buồm. Tiếng hát và cánh buồm căng gió biển thể hiện khí thế ra khơi đã phấn chấn của đoàn thuyền đánh cá.
“Đoàn thuyền đánh cá lại ra khơiCâu hát căng buồm cùng gió khơi”.
Khổ thơ thứ hai nói lên lời cầu mong của người dân chài: ra khơi sóng yên biển lặng, may mắn gặp luồng cá thu “như đoàn thoi”, đánh bắt được nhiều cá. Lời cầu mong tha thiết ngọt ngào:
“Đến dệt lưới ta đoàn cá ơi! “.
Cảm nhận về bài thơ Đoàn thuyền đánh cá của Huy Cận, văn mẫu tuyển chọn
Khổ thơ thứ ba tả cảnh đánh cá. Những ngư dân vừa gõ thuyền đuổi cá, vừa cất tiếng hát ngợi ca biển như người mẹ nhân hậu. Trăng trên trời cao chiếu xuống biển xanh như vỗ vào mạn thuyền, cùng gõ nhịp đuổi cá. Những vần thơ ngọt ngào và có hình ảnh đẹp mang màu sắc lãng mạn:
“Ta hát bài ca gọi cá vào,Gõ thuyền đã có nhịp trăng cao,Biển cho ta cá như lòng mẹNuôi lớn đời ta tự buổi nào”.
Cảnh kéo lưới diễn ra lúc “sao mờ” trời sắp sáng. Câu thơ “Ta kéo xoăn tay chùm cá nặng” vừa tả cá biển từng chùm mắc vào lưới, vừa thể hiện vẻ cường tráng, dẻo dai của những ngư dân lúc kéo lưới. Cá tươi ngon đầy khoang thuyền hiện lên dưới ánh hồng rạng đông:
“Vảy bạc đuôi vàng lóe rạng đông”.
Màu “bạc” của vảy cá, sắc “vàng” của đuôi cá đều “lóe” dưới ánh đông trong niềm vui của bao người. Nghệ thuật dùng từ và phối sắc của Cận thật tài tình.
Khổ thơ cuối bài gợi tả đoàn thuyền đánh cá trở về. Mừng vui phấn khởi trước một chuyến ra khơi may mắn, các thủy thủ lại cất cao tiếng hát. Con thuyền và mặt trời được nhân hóa đầy khí thế:
“Đoàn thuyền chạy đua cùng Mặt TrờiMặt Trời đội biển nhô màu mới”.
Và những mắt cá lấp lánh trong khoang thuyền góp phần làm cho cảnh biển một sớm bình minh thêm phần huy hoàng, tráng lệ:
“Mắt cá huy hoàng muôn dặm phơi”.
Hình ảnh mắt cá ở đây tượng trưng cho cuộc sống mới ấm no, yên vui của bà con dân chài trên vùng biển quê hương.
“Đoàn thuyền đánh cá” là một bài thơ hay. Hình tượng đẹp, giọng thơ ngọt ngào, nó là bài ca lao động của người dân chài khi quê hương đất nước “trời mỗi ngày lại sáng”.
5. Cảm nghĩ của em sau khi học bài thơ Đoàn thuyền đánh cá của Huy Cận, mẫu số 5:
Ca ngợi tinh thần lao động không còn là một chủ đề xa lạ với chúng ta, nhưng trong lĩnh vực thơ ca liệu rằng có bao nhiêu tác phẩm làm rung động được tâm hồn độc giả? Có lẽ những ai yêu thơ ca về tinh thần lao động sẽ không thể nào quên được bài thơ Đoàn thuyền đánh cá – một trong những tác phẩm nổi tiếng của Huy Cận.
Huy Cận viết bài thơ này vào năm 1948 tại vùng biển Quảng Ninh . Bài thơ ra đời trong 1 thời kì sôi nổi: miền bắc nước ta , xây dựng và phát triển kinh tế , văn hóa. Cho nên đây là 1 áng thơ hay , nổi bật lên đời sống lao động . Nói lên 1 hành trình khép kín của 1 chuyến ra khơi đánh cá và trở về. Hình ảnh thơ kì vĩ, lớn lao, nhịp điệu khỏe khoắn , vươn dài , giọng thơ lãng mạn tự tin, say sưa, thể hiện được tâm hồn tình cảm của con người lao động xã hội chủ nghĩa mới .Và bài thơ mở đầu bằng những hình ảnh làm lay động tâm hồn mỗi người:
Mặt trời xuống biển như hòn lửaSóng đã cài then đêm sập cửa
Điểm nhìn nhà thơ đây là 1 điểm nhìn tưởng tượng, phải ở rất xa bờ mới thấy được vùng biển phía tây nơi mặt trời đang lặn xuống giống như hòn lửa khổng lồ Cảnh này chỉ có thể thấy được trong buổi chiều hè . Giác quan của nhà thơ mở ra trong trí tưởng tượng của người đọc những liên tưởng so sánh bất ngờ thú vị: Vũ trụ bao la huyền bí như 1 cái nhà không là mà đêm tối cánh cửa sập xuống , là những con sóng vỗ rì rầm lúc trời đêm . Cái quang cảnh kết thúc thật thú vị với hình ảnh nhân hoa sóng và đêm này. Chính thời điểm này vũ trụ bao la đã đến giờ đi ngủ . Mọi người đều đang trong những giây phút nghỉ ngơi sau những ngày dài lao động nặng nhọc . Vậy mà đoàn thuyền đánh cá mới bắt đầu khởi hành
Đoàn thuyền đánh cá lại ra khơiCâu hát căng buồm cùng giớ khơi
Cảm nghĩ của em sau khi học bài thơ Đoàn thuyền đánh cá của Huy Cận, văn mẫu tuyển chọn
Từ lại cho thấy đây là sự tiếp diễn liên tục nhịp điệu lao động của họ . Cảnh ra khơi khi hoàng hôn xuống này diễn ra rất thường xuyên Cho thấy đời sống lao động thất vất vả . Đời sống nghèo khổ đã đưa họ vào con đương cơ cực . Người người được nghỉ ngơi thì họ phải lao động lại làm việc để đem lại hạnh phúc cho người thân , gia đình và xã hội . Nhưng nêu như thuyền được trang bị những dụng cụ đánh bắt tối tân hiện đại thì việc đánh cá há sợ gì khổ . Vậy mà thuyền ở đây lại rất tồi tàn , lạc hậu . Chỉ có chiếc buồm căng với gió . Buồm căng là 1 hình ảnh rất thực . Thực vì gió mạnh trên biển khơi đã đẩy thuyển đi thông qua cánh buồm . Nhưng ta nghe câu hát căng buồm thi lại hư ảo . Tuy vậy chính cái hư ảo ấy lại biểu hiện được cái gì đó thực , đó là khí thế mạnh mẽ của con người trong lao động tập thể . Tiếng hát đó chính là sự thể hiện niềm vui của những người đánh cá , khi họ cảm nhận rõ ràng sức mạnh vĩ đại của tập thể trong lao động thì nó sẽ nảy sinh lên những điều kì diệu mà 1 vài cá nhân đơn lẻ không thể nao làm được . 1 mùa màng bội thu , cùng nhau chống chọi với thiên nhiên khắc nghiệt . Nghĩa là cứ mỗi lần ra khơi thì niềm vui lao động lại tới . Có khác chi kiểu nói của Chế Lan Viên
Mặt trời đến mỗi ngày như khách lạ
Chỉ 1 tiếng hát thôi mà đã nói được bao điều về thân phận , về sự tự ý thức của con người qua 2 chế độ. Cũng không còn nữa cái cảm nhận từ nghìn xưa về sự nhỏ bé yêu đuối của con người trước biển cả chứa đầy sức mạnh tàn phá , hủy diệt vô cùng dữ dội . Tiếng hát của họ chính là tiếng hát của con người chinh phụ biển khơi
Hát rằng cá bạc biển Đông lặngCá thu biển Đông như đoàn thơiĐêm ngày dệt biển muôn luồn sángĐến dệt lưới ta đòan cá ơi
Biển cá thật đẹp đẽ , giàu có và thân thiết biết bao đối với con người . Trong câu thơ thứ 1 từ ” bạc ” là 1 định ngữ nghệ thuật , có ý nghĩa số lượng cá rất nhiều , phong phú , quý giá của biển và nhằm tô đậm thếm nét đẹp của câu thư 2 . ” cá thu biển đông như đoàn thoi” . Anh Tài sử dụng biện pháp so sánh thật tài tình xây dựng trên1 liên tưởng thực tế : cá thu mình lấp lánh ánh trưang lướt rất nhanh trên mặt biển như đoàn thoi trên khung cửi dệt vải vậy ! Từ đó ta mới hiểu được 2 câu thơ sau là những nhân hóa rất tinh tế Trong lòng và trong sự tưởng tượng của những người lao động , yêu quí biển cả thân thương thì họ đã cảm nhận rằng chính cá đi trên biển là cá đã dệt biển, cá vào lưới là cá đã làm nên lưới ấy. ” Đến dệt lưới ta ” vang lên thật tự hào, kiêu hãnh trong suốt bài thơ , không còn là cái tôi nhỏ bé , đơn côi như ngày xưa nữa mà đã là 1 tập thể đầy sức mạnh , đã đạt đến vô hàn tiềm lực của mỗi người . Dường như đó là sức mạnh chính tạo nên cái phơi phới của đoàn thuyền giữa trùng khơi
Thuyền ta lái gió buồm trăngLướt giữa mây cao với biển rằng
Đoàn thuyền ấy có gió làm lái , có trăng làm buồm. Dường như thiên nhiên cũng hòa vào không khí lao động khẩn trương của đòan thuyền . Đòan thuyền ấy lướt giữa mây cao với biển bằng, lướt giữa 1 không gian bao la và khoáng đạt . Thiên nhiên như mở cửa ra , bát ngát mênh mông, trên là trời cao có trăng sáng tỏ , dưới là biển rộng bao la và ở giữa là đoàn thuyền đang lướt nhanh giữa không gian cao rộng ấy . Con thuyền như đã hòa nhập vào thiên nhiên nhưng ko mất hút. Giữa không gian bao la , con thuyền không hề bị lấn át , không hề trở nên nhỏ nhoi kém cạnh trái lại trở thành 1 hình ảnh trung tâm vừa đẹp vừa khỏe khoắn và thơ mộng. Đòan thuyền càng đẹp khi được tô điểm thêm những nét giản dị ấy . Và đòan thuyền này dường như không chỉ của ta , của con người nữa rồi mà nó đã trở thành 1 phần của thiên nhiên . Dường như thiên nhiên đã cùng với con người chỉ huy điều khiển con thuyền lướt nhanh trên mặt sóng . Nếu như ở khổ thơ đầu , thiên nhiên đã chìm vào trạng thái nghỉ ngơi mặt trời xuống biển , sóng đã cài then , đêm sập cửa . Thì ở đây con người đã đánh thức được cả thiên nhiên , vũ trụ để cùng bước sáng 1 ngày mai mới . 1 ngày lao động mới hứa hẹn sẽ đem lại nhiều thành công . Lòng tin yêu con người , và lòng cảm thương sâu sắc cùng với trí tưởng tượng bay bổng đã giúp nhà thơ xây dựng được 1 hình ảnh tuyệt đẹp giàu ý nghĩa . Trong mối quan hệ giao hòa , thiên nhiên càng huy hoàng , kỳ vĩ bao nhiêu thì càng tôn trọng vẻ đẹp con người lên bấy nhiêu . Tầm vóc của họ đã sánh ngang với trời biển , vũ trụ . Bởi tinh thân lao động hăng say và các công việc vất vả của người đánh cá . Tất cả đã nói đến trong 2 câu thơ tiếp
Ra đậu dặm xa dò bụng biểnDàn đan thế trận lưới vây giăng
Họ được tự do , chủ động tìm đến những vùng biển xa để thăm dò nới nào nhiều cá . Và giữa biển khơi mênh mông , khi đa tìm được luồng cá , những chiếc thuyền sẽ tỏa ra , thả lưới bủa vây . Đó là những công việc nhưng hoạt động bình thường của người dân chài Nhưng qua cách miêu tả của tác giả ta thấy những hoạt động đó giống những hoạt động chuẩn bị cho 1 trân đánh . Người dân chài bước bào lao động bình thương như bước vào 1 trận chiến sinh tồn với những tấm lưới , đối đầu với thiên nhiên khắc nghiệt chốn biển sâu , với những nguy hiểm ẩn cư dưới lòng nước
Huy Cận không chỉ phong phú về cảm xúc thẩm mĩ mà còn về vốn sống . Bài thơ đã cho thấy ông hiểu biết khá tường tận về công việc của những người đánh cá , ông cảm nhận được những gì đang diễn ra trong tâm hồn của những con người hồn hậu, bình dị và rất đáng yêu mến ây. Khi lưới đã bủa vây . Ông hiểu hết tâm tư tình cảm của những người trong lúc ngóng trông này
Cá nhụ cá chim cùng cá đéCá song lấp lánh đuốc đèn hồngCái Qđuôi em quẫy trăng vàng chóeĐêm thơ sao lùa nước Hạ Long
4 câu thơ 28 từ thôi mà đã hiện lên quang cãnh mờ ảo , có sự pha trộn giữa thực tế và ảo mộng làm cho biển đêm có vẻ đẹp thật lãng mạn , huyền ảo . Cái thực là sự đa dạng về muôn ngàn loài cá ” cá nhụ cá chim cùng cá đé ” xen lẫn với cái ảo những con cá song lấp lánh như những ngọn đuộc hông giữa biển đêm thăm thẳm . Huy Cận cũng đã từng viêc” Cá song đốt đuốc dẫn thơ vào” và bây giờ ông lại viếc ” cá song lấp lánh đuôc đen hồng ” Câu thơ đủ thây màu sắc rực rỡ của cá song đặc biệt hình ảnh đuôi cá lại càng độc đáo
Cái đuôi em quẫy trăng vàng chóe
Cá song đã rực rỡ trong muôn ngàn cá đẹp rồi. Đã vậy cá còn cử động vô cùng mềm mại m uyển chuyển như múa tạo nên nét thơ mộng làm tâm hồn nhà thơ rung động và bật lên tiếng em trìu mên . Hình ảnh đã nên thơ rồi mà còn thêm cách gọi em đã biểu hiện niềm say mê cuộc sống thật hồn nhiên và mãnh liệt của những người đánh cá , và trước hết là của nhà thơ . Nhà thơ mở rộng hồn mình để đón nhận bao điều kỳ diệu của cuộc sống , đã thỏa mãn được cái thị giác của mình , để cảm thấy nhịp thơ của biển đêm qua những đợt sóng dân lên và hạ xuống đầy ánh sao. Biển và trời như đã hòa vào nhau và hình thành nên khung trời ước mơ . Con người càng nổi bật lên giữa khung trời lung linh ấy Một lần nữa tiếng hát của họ lại cất lên giữa bao la biển cả
Ta hát bài ca gọi cá vàoGõ thuyền đã có nhịp trăng caoBiển cho ta cá như lòng mẹNuôi lớn đời ta tự buổi nào
Có biết bao âu yếm và thân thiết với biển khơi , với vũ trụ mênh mông , huyền diệu trong tiếng hát ấy . Tiếng hát còn biểu hiện niềm vui trong lao động tập thể của họ , biểu hiện niềm mong muốn sẽ bắt được nhiều cá để mang lại thu nhập , cải thiện đời sống gia đình . Cảm xúc thật phóng khoáng , bay bổng , chan chứa niềm yêu đời : Luôn luôn làm việc rất khẩn trương , luôn tay gõ nhịp dồn cá vào lưới mà vẫn không quên đến biển cả , đến vẻ đẹp thiên nhiên kề cạnh ” Đã có nhịp trăng cao ” Vầng trăng trên trời cao đã được nhân hóa gây nên cảm giác vô cùng gần gũi , thân thiết . Trăng như đồng cảm với tâm trạng nào nức của con người , trăng đã hòa theo nhịp gõ và nhịp tiếng hát của người đánh cá . Đó thật sự là 1 bài ca lao động vừa hào hùng vừa hào hùng vừa gg Và bài ca say đắm nhất là bài ca về sự giao hòa , xiết bao thân thiết , ưu ái của con người và biển cả ” biển cho ta cá như lòng mẹ” 1 so sanh thật đẹp . Mẹ là người sinh ra ta , nuôi nấng dạy bảo ta thành người . Biển cũng vậy . Biển cho ta cá như nguồn sữa mẹ và nuôi lớn đời . Biển luôn luôn ưu đãi cho con người . Ta thấy ở đây toát lên lòng yêu mến , sự khâm phục và biết ơn đối với biển cả của những người đánh cá và của cả nhà thơ trước nguồn tình cảm yêu thương vô hạn đã nuôi dưỡng mỗi con người . Một lần nữa biển lại được khẳng định vai trò của mình . Biển không chỉ đẹp đẽ giàu có mà còn rất ân tình . Biển không chỉ nuôi dưỡng cho con người hôm nay và mai sau mà biển đã ” nuôi lớn đời ta từ buổi nào ” . Từ khi con người mới xuất hiện trên trái đất Biển và ta đã gắn bó hòa quyện với nhau như thế. Con người tồn tại được là 1 phần nhờ sự giúp đỡ của biển . Trái đất có sự sống là do biển đã mang lại. Nhưng đêm đã sắp tàn rồi , 1 ngày mới đang đến hứa hẹn nhiều bất ngờ thú vị
Sao mờ kéo lưới kịp trời sángTa kéo xoăn tay chùm cá nặngVấy bạc , đuôi vàng lóe rạng đôngLưới xếp , buồm lên đón nắng hồng
Sao mời đi , trời sắp sáng , mẻ lưới cuối cùng đã được kéo lên Công việc không nhẹ nhàng chút nào . với câu chữ gân guốc giàu sức tạo hình ” Ta kéo xoăn tay chùm cá nặng ” Chỉ 1 từ xoăn thôi mà tả được những bắp tay rắn chặt , nổi cuồn cuộc khi kéo lưới , đã nói được cái hăm hở , hồ hởi của những người lao động mong muốn thấy được kết quả công việc của mình . Rồi trời không phụ lòng người . Chùm cá nặng . Lưới đã rất nhiều cá đúng với ao ước mong muốn của họ . Và câu thơ thứ 3 miêu tả thật đẹp những con cá đang được kéo lên , đuôi chúng lấp lánh ánh bình minh rạng rỡ. Ở những từ “bạc” “vàng” vừa là những định nghĩa thông thường chỉ màu sắc vừa là những từ ngữ nghệ thuật tượng trưng cho sự quý giá , giàu có của biển cả, đồng thời cho thấy thái độ trân trọng trước thành quả lao động của mình , dường như đó còn là niềm biết ơn của trước sự hào phóng ưu ái của biển cả đối với con người . Trời đã bừng sáng , 1 ngày mới đã đến mang lại nhiều điều tốt đẹp như họ đã nguyện ước . Không ham muốn gì thêm nữa . Thế là quá đủ rồi , công việc đã kết thúc tốt đẹp họ chuẩn bị trở về . Nhưng từ ” đón ánh hồng ” biểu hiện tâm trạng sảng khoái , phấn chấn của họ , họ như muốn chia sẻ niềm vui của mình với anh bình minh, với mặt trời 1 người bạn thiên nhiên cũng rất thân thiết với con người
Thực ra bài thơ có thể kết thục ở đây vì hình tượng thơ đã phát triên , nâng cao trọn vẹn . Cả đoạn thơ là bức tranh sơn mài rực rỡ sắc màu , màu của trăng sao , sóng nước , màu của những con cả vẩy bạc đuôi vàng , màu của những người lao động xoăn tay kéo lưới , màu của giọt mồ hôi làm việc cực nhọc …. Nhưng dòng cảm xúc của Huy Cận vẫn chưa nguôi . Bởi thuyền đã ra đi thì cũng phải có ngày trở về . Nên tác giả đã viết nên nhưng dòng thơ lắng động
Câu hát căng buồm với gió khơiĐòan thuyền chạy đua cùng mặt trờiMặt trời đội biển nhô màu mớiMắt cá huy hòang muôn dặm phơi
1 lần nữa dòng thơ lay động thắm thia được lặp lại gân như là nguyên văn ” câu hát căng buồm với gió khơi” . Có cảm giác đó như 1 điểpkhúc trong bai hát, bài hát ca ngợi niềm say mê lao động trên biển quê hương . Đây là lần thứ 3 tiếng hát vang lên trong lòng người dân chài lưới .. Có khác chăng tiếng hát đã biểu lộ cảm xúc của họ . Biểu lộ niềm vui khi thu được thành công rực rỡ sau 1 đêm lao động vất vả . Đó là niềm vui chiến thắng của con người . tất cả đều đang lâng lâng trên niềm sung sướng ấy , và dường như đã lan sang cả con thuyền . Con thuyền như tiếp thêm luồng sinh khi mới và đã sánh vai cùng mặt trời
Đòan thuyền chạy đua cùng mặt trời
Hình ảnh thật hào hùng . Huy Cận thật tài tình khi 1 lần nữa đã đưa hình ảnh cao cả vào vần thơ giản dị của mình . Mặt trời . Đây là 1 nhân hóa mang tính chất nghệ thuật siêu việt. Những người đánh cá thức suốt đêm để làm việc không mệt mỏi nhưng họ vẫn quyết tâm trở về trước khi trời sáng . Để người dân có cá ăn vào lúc trưa hè . Khí thế lao động của họ thật mạnh mẽ , sức lực thật dồi dào . Họ chạy đua với thời gian không gian . Họ chạy đua với đối tượng thiên nhiên là mặt trời , với đích đến là trước bình minh . Đặt trước 1 tình cảnh như thế , được so sánh với vật thể lớn lao đến thế . Hình ảnh con thuyền càng nổi bật hơn , càng nâng cao tầm vóc của con người trước vũ trụ rộng lớn bao la . Nhưng rồi chuyện gì đến đã sẽ đến . Mặt trời đã đội biển khô máu mới . Lại thêm 1 nhân hóa nữa và đối tượng cũng chính là mặt trời. Nhân hóa này gây cảm giác thật thần thoại, hư ảo. Sức mạnh của mặt trời thật vô cùng mạnh mẽ . Đã đội biển mà lên . Câu thơ đã làm tòan cảnh biển sáng lên 1 màu mới , màu hồng của bình minh , màu hồng của rực rỡ tươi vui, màu hồng như lời chào đón ân cần khi đòan thuyền khi trở về. Và cái thần của quang cảnh bình minh ấy nổi bật lên ở câu thơ cuối cùng:
Mắt cá huy hoàng muôn dặm phơi
Đến đây như say trong dòng liên tưởng. Mắt ta như hoa lên giữa 2 hình ảnh trong dòng suy nghĩ của mình. 1 là hình ảnh đòan thuyền nối đuôi nhau trở về , chiếc nào cũng có cá đầy khoang , hàng triệu mắt cá phản ánh với vầng hào quang của mặt trời rực rỡ . 2 là hàng triệu gợn sóng cùng phản chiếu ánh bình minh sặc sỡ giống như vô vàn mắt cá trên muôn dặm khơi . Dù là hình ảnh thì câu thơ cũng thể hiện được vẻ đẹp bao la , hùng vĩ và sự giàu có , phong phú của biển cả , của thiên nhiên đất nước dưới con mắt của những con người thực sự làm chủ được tổ quốc của mình
Có lẽ khổ cuối là khổ thơ hay nhất trong bài , đã miêu tả đoàn thuyền trở về trong ánh bình minh . 4 câu thơ đã dựng nên quang cảnh kì vĩ về cuộc chạy đua giữa đòan thuyền đánh cá với mặt trời trên biển cả , qua đó thêm 1 lần nữa Huy Cận khắc họa thật đậm nét vẻ đẹp khỏe mạnh của những người đánh cá và vẻ đẹp giàu có , hùng vĩ của biển trời , của thiên nhiên tổ quốc . ý thơ phảng phất không khí thần thoại anh hùng ca trong lao động
Đòan thuyền đánh cá mang âm điệu ngọt ngào , niềm vui say mê và phấn chấn của nhân dân lao động làm chủ cuộc đời . Qua bài thơ ta như được sống trong những đêm trăng đẹp Hạ Long . ta tự hào đất nước ta đã có 3000 km đường biển . Biển ta giàu có , dồi dào hải sản , bao la tiềm năng . Nhờ đó đã cải thiện và mang lại thu nhâp cho nhân dân nhờ nghề đánh bắt . Cách đánh cá trên biển cũng được miêu tả rất lãng mạn. Lao động thực sự là niềm vui của cuộc đời . Người lao động là người đáng quý nhất trong cuộc sống. Hình ảnh người dân chài trong bài thơ là hiện thân của người có sức sống lớn lao. Cuộc đời họ gắn liền với sóng gió mùa nắng biển khơi . Chính họ đã đem lại muối mặn và hương vị biển cho mọi gia đình gần xa . Họ với người nông dân 1 nắng 2 sương đã cho ta bài học về đức tính cần cù và tinh thần lạc quan trong lao động
Trước kháng chiến nhà thơ Huy Cận thường mang 1 nỗi buồn u uất. Nhưng từ khi trở thành nhà thơ cách mạng Huy Cận đã say sưa ca ngợi con người mới , cuộc sống mới nên thơ ông trở nên ấm áp , đằm thắm và dào dạt niềm vui . Bài thơ đoàn thuyền đánh cá đã ra đời trong mạch cảm xúc ấy nên có thể xem đó là 1 món quà đặc biệt cho vùng mỏ Quảng Ninh là cẩm phả cho vào túi thơ của Huy Cận.
Bằng những câu từ mộc mạc, những hình ảnh quen thuộc nơi biển cả Đoàn thuyền đánh cá đã đưa đến cho người đọc những câu thơ vô cùng ý nghĩa và giá trị. Làm cho ta yêu hơn vùng đất nơi mình sinh ra và lớn lên.
—————-HẾT—————
Tìm hiểu chi tiết nội dung phần Soạn bài Đoàn thuyền đánh cá để học tốt môn Ngữ Văn 9 hơn.
Đăng bởi: THPT Ngô Thì Nhậm
Chuyên mục: Giáo Dục
