Santa là ai?
Santa Claus là tên trong tiếng Anh của ông già Noel. Ngoài ra, ông già Noel còn được gọi là ông già Giáng Sinh, ông già Tuyết, Thánh Nicholas. Hình ảnh Santa Claus mà bạn thường bắt gặp trong mỗi mùa Giáng Sinh là một ông già vui tính có chòm râu trắng dài, mặc bộ đồ màu đỏ viền trắng, đeo thắt lưng màu đen, trên đầu đội chiếc mũ đỏ, trên vai mang túi đựng đầy quà để tặng cho các bạn nhỏ.
Nhiều người cho rằng, ông già Noel sinh sống ở Bắc Cực với những người lùn. Ông dành phần lớn thời gian của mình để chuẩn bị quà, đồ chơi cho trẻ em với sự giúp đỡ của các chú lùn. Khi Giáng Sinh đến, ông nhận được rất nhiều thư từ các bạn nhỏ ở khắp nơi trên thế giới. Và đến đêm Noel, ông sẽ ngồi trên cỗ xe kéo bởi chín con tuần lộc để mang quà, đồ chơi cho các bé.
Trẻ em ai cũng thích ông già Noel, vì đó là người mang đến cho chúng đồ chơi và quà tặng vào đêm giáng sinh. Còn đối với người lớn thì ông là biểu tượng cho sự thiện chí và hào phóng.
Ông già Noel, hay Santa Claus, còn có một số tên gọi khác: Saint Nicholas, St. Nick, Kris Kringle, hay Pelznickel.
Trong số đó thì hai cái tên phổ biến nhất, Santa Claus và Saint Nicholas, đều bắt nguồn từ những người Hà Lan định cư tại New York (Mỹ) rất lâu về trước.
Người Hà Lan tin rằng Thánh Nikolass thường tặng quà cho trẻ em. Họ yêu mến vị thánh này, và mỗi năm đều tổ chức lễ hội vào ngày 6/12 để tôn kính. Những người nói tiếng Anh sống quanh họ dần dần cũng chung vui với những lễ hội của người Hà Lan. Cứ thế theo thời gian, vị thánh này, cùng với việc tặng quà giáng sinh, trở thành truyền thống mỗi dịp Noel về.
Người Hà Lan phát âm từ “Saint Nikolass” rất nhanh, nghe giống như “Sinterklaas”. Dần dần, khi người Anh phát âm lại thì họ đọc thành Santa Claus.
Về phía Tây New York, bang Pennsylvania, nhiều nông dân Đức cũng nghe nói tới Thánh Nikolaas. Nhưng họ gọi ngài là Pelznickel. Từ này bắt nguồn từ “pelz”, nghĩa là bộ lông, và “nickle” tức là Nicholas. Và cũng thế, đối với người Đức vùng Pennsylvania, Thánh Nicholas, hay Pelznickel, là một người đàn ông mặc bộ đồ lông, mỗi năm đều ghé đến cho quà những đứa trẻ ngoan.
Dần dà, người ta cảm thấy tình yêu và sự tử tế của thánh Pelznickel, hay Nicholas, nên trở thành một phần của dịp lễ tôn vinh Christkindl như cách gọi của người Đức, hay Christ child, tức Chúa Hài Đồng. Từ Christkindl của người Đức còn dùng để chỉ “người tặng quà trong đêm giáng sinh”, về sau từ này phát âm thành Kris Kringle, và trở thành một tên gọi khác của ông già Noel.
Hình ảnh ông già Noel, dù ta có gọi bằng tên gì, luôn luôn là một ông già bận đồ đỏ bằng lông, mập mạp, râu trắng và dài, vai khoác tay nải. Hình ảnh như ta vẫn thấy đó là do một họa sĩ người Mỹ sinh tại Bavaria tên là Thomas Nast sáng tạo ra. Sinh thời ông thường vẽ các bức tranh minh họa cho những bài thơ, bài hát về Giáng sinh, rồi người ta yêu cầu ông vẽ minh họa hình ảnh ông già Noel.
Nast nhớ lại, khi ông còn là một đứa bé sống ở miền nam nước Đức. Mỗi độ Noel về luôn có một ông già mập mạp tới phát đồ chơi kẹo bánh cho trẻ con. Vậy nên, Nast dùng hình ảnh ông già tử tế thời thơ ấu ấy để vẽ minh họa thánh Santa Claus.
Ngày nay thì hình ảnh ông già Noel đã trở nên quen thuộc và là một phần không thể thiếu của giáng sinh. Đi đâu bạn cũng bắt gặp. Và giáng sinh sắp tới rồi, chúc các bạn sẽ nhận được quà của ổng.
Nói thêm về từ “Noel”, tại sao lễ Giáng Sinh lại gọi là Noel. Đây là một từ gốc Pháp, bắt nguồn từ tiếng La Tinh natalis, nghĩa là “ngày sinh nhật”, hoặc “liên quan tới ngày sinh nhật” nếu được dùng như tính từ. (Tiếng Anh còn có từ natal cũng bắt nguồn từ gốc natalis này). Các bản nhạc Noels đã được người Pháp hát từ nhiều thế kỷ trước khi những người nói tiếng Anh bắt đầu dùng từ này để chỉ các bài hát mùa Giáng Sinh vào khoảng thế kỷ 18. Ban đầu Noel được viết là “nowell”, dùng để chỉ Giáng Sinh, và xuất hiện lần đầu tiên trong câu chuyện kể về Sir Gawain and the Green Knight cuối thế kỷ 14.
Truyền thống ông già Noel trong lễ Giáng sinh
Ông già Noel cưỡi xe trượt tuyết tuần lộc bay
Trước khi Cơ đốc giáo hưng thịnh và phổ biến ở châu Âu thì người dân ở khu vực này thường lan truyền các câu chuyện thần thoại của Bắc Âu và Đức. Trong đó có câu chuyện về vị Thần Sấm – Thor. Đây là vị Thần nổi tiếng nhất trong tất cả các vị thần ở Bắc Âu vào thời điểm đó.
Theo truyền thuyết, vị Thần này đã cưỡi một cỗ xe được kéo bởi 2 con dê ma thuật có cặp sừng lớn bay trên bầu trời. Từ trên không trung Thần Sấm hét lớn: “Ta là Thor.”
Sau này khi Cơ đốc giáo bắt đầu hưng thịnh thì việc tôn thờ thần Thor suy yếu dần. Thay vào đó là Thánh Nicholas, ông là vị Thánh sống ở thế kỷ thứ 4 sau Công nguyên. Thánh Nicholas có hình tượng giống với ông già Noel hiện nay, có bộ râu trắng, thường mặc trang phục màu đỏ và hay tặng quà cho các em nhỏ.
Chuyện kể rằng Thánh Nicholas đã tìm thấy đường đến Bắc Mỹ khi những người định cư Hà Lan, Đức và Scandinavia đi thuyền đến Tân Thế giới. Vào năm 1812, tác giả người Mỹ Washington Irving đã gọi Thánh Nicholas là người “cưỡi trên những ngọn cây; bằng chiếc xe ngựa đó, hàng năm ông mang những món quà đến cho trẻ em.”
Đây chính là khởi nguồn về ông già Noel và cỗ xe tuần lộc.
Ông già Noel chui ống khói
Nếu bạn đã nghe qua những câu chuyện Giáng sinh yêu thương, ý nghĩa của ngày Noel, vậy bạn có nghe qua tại sao ông già Noel lại chui vào ống khỏi để tặng quà chưa?
Nguyên nhân đầu tiên phải kể đến là vì vào mùa đông, không khí phương Tây rất lạnh nên sẽ rất khó khăn cho cả ba mẹ và các bé nếu phải đứng ở cửa chính hay cửa sổ để chờ đợi ông già Noel đến tặng quà.
Ngoài cách giải thích này thì còn có rất nhiều truyền thuyết tương tự về các vị phù thủy hay một thế lực thần thánh cũng đi qua đường ống khói để tặng quà vào các dịp khác nhau.
Hay một lý do đơn giản nhất mà nhiều người có thể nghĩ ra để giải thích cho việc tại sao ông già Noel chui ống khói để tặng quà chính là vì ông sẽ đi phát quà vào lúc đêm, lúc mà tất cả mọi người đều đi ngủ, nhà nhà đều đóng cửa.
Thế nên đi thay vì làm phiền giấc ngủ của mọi người thì ông già Noel đã chọn cách chui ống khói để tặng quà. Việc này cũng rất thuận tiện cho ông già Noel vì ông là đàn tuần lộc sẽ bay khắp nơi để phát quà. Khi bay như thế thì dừng lại ở mái nhà, chui qua đường ống khói thì sẽ tiết kiệm được rất nhiều thời gian cũng như công sức.
Ông già Noel ăn bánh quy và uống sữa
Truyền thống tại Anh xưa nay là để cho ông già Noel một chiếc bánh mince, một loại bánh ngọt có nhân là hỗn hợp các loại trái cây khô và gia vị, cùng với một ly sữa ấm. Nhưng có một số gia đình nghĩ tới thời tiết lạnh cóng đêm Giáng sinh nên đã thay thế ly sữa bằng một ly rượu vang sherry, một loại rượu vang trắng, giúp cơ thể ấm áp hơn. Còn ở Iceland, sữa và rượu sherry sẽ được các gia đình thay bằng một cốc bia Guinness nổi tiếng.
Ông già Noel tặng quà cho các bạn nhỏ
Sự tích ông già Noel được xây dựng dựa theo một nhân vật có thật tên là Nicholas – một giám mục sống vào thế kỷ thứ 4 ở Thổ Nhĩ Kỳ. Ông là con của một gia đình theo Cơ Đốc giáo. Khi còn nhỏ, Nicholas được mẹ dạy rất nhiều về Kinh Thánh. Sau đó, cha mẹ ông đều qua đời do dịch bệnh và để lại cho ông rất nhiều tài sản. Nicholas là một người vô cùng tốt bụng, thường xuyên giúp đỡ người nghèo và bí mật tặng quà cho những người cần.
Có rất nhiều truyền thuyết về Thánh Nicholas, trong đó nổi tiếng nhất là câu chuyện liên quan đến phong tục treo tất để nhận quà. Truyện kể về một người đàn ông nghèo khổ có 3 cô con gái. Ông ta nghèo đến mức không có nổi tiền làm của hồi môn cho con gái kết hôn. Vào một đêm nọ, giám mục Nicholas đã bí mật thả một túi vàng qua ống khói vào nhà người đàn ông nghèo khổ kia. Tình cờ, số vàng mà Nicholas thả đã rơi vào trong chiếc tất được phơi bên bếp lò. Nhờ thế, con gái đầu lòng của người cha nghèo có thể kết hôn. Không chỉ người con thứ nhất mà cả cô con gái thứ hai của ông ta cũng được giám mục Nicholas giúp đỡ theo cách tương tự.
Cuối cùng, vì muốn tìm ra người tặng vàng cho mình, người cha bí mật nấp ở bếp lò mỗi tối đến khi bắt gặp Nicholas thả một túi vàng. Để tránh sự chú ý, Nicholas xin người cha đừng nói với mọi người về việc mà ông đã làm. Nhưng chẳng mấy chốc, tin đồn lan rộng. Kể từ ấy, người ta đồn rằng các món quà bí mật bất ngờ đều do Thánh Nicholas mang đến và cũng chính ngài là người mang quà đến cho trẻ em vào mỗi dịp Noel.
Ý nghĩa hình ảnh của Santa
Ông già Noel xuất hiện đầu tiên ở Châu Âu, rồi tới toàn thế giới qua bóng dáng một cụ già đẹp lão, râu tóc bạc phơ, mặc áo choàng đỏ viền trắng, thắt lưng da đen, đội mũ chóp đỏ, lưng vác một giỏ lớn đây đồ chơi và bánh kẹo cho thiếu nhi.
Người ta còn thi vị hóa hình ảnh ông già Noel đem niềm vui đến cho trẻ em bằng cách cho ông leo qua ống khói lò sưởi, đặt bánh kẹo, đồ chơi vào những chiếc giày cạnh lò sưởi hay chiếc vớ mà các em nhỏ treo trên cửa sổ. Mục đích chủ yếu là để dạy dỗ, khuyến khích những đứa trẻ học tập chăm ngoan để nhận được quà tặng, còn phần quà đa phần đến từ bố mẹ, người thân chuẩn bị cho các bé. Sự thật thì không có ông già Noel nào phát quà vào đêm Giáng sinh cả.
********************
Đăng bởi: THPT Ngô Thì Nhậm
Chuyên mục: Tổng hợp
