Đề bài: Phân tích nhân vật Lục Vân Tiên qua đoạn thơ: Lục Vân Tiên cứu Kiều Nguyệt Nga
Bạn đang xem: Phân tích nhân vật Lục Vân Tiên qua đoạn thơ Lục Vân Tiên cứu Kiều Nguyệt Nga
3 bài văn mẫu Phân tích nhân vật Lục Vân Tiên qua đoạn thơ: Lục Vân Tiên cứu Kiều Nguyệt Nga
1. Phân tích nhân vật Lục Vân Tiên qua đoạn thơ: Lục Vân Tiên cứu Kiều Nguyệt Nga, mẫu số 1:
Nguyễn Đình Chiểu là nhà thơ yêu nước Nam Bộ. Ông sống trong thời kì loạn lạc, xã hội rối ren, chế độ phong kiến Việt Nam suy tàn, bọn vua quan nhà Nguyễn thối nát. Xã hội đen tối, đau thương. Ngoài thơ văn yêu nước, Nguyễn Đình Chiểu nổi tiếng vói truyện thơ Truyện Lục Vân Tiên dài 2082 câu thơ lục bát.
Truyện thơ đề cao trung, hiếu, tiết, hạnh theo quan niệm đạo lí của nhân dân ta. Đạo làm tôi, đạo làm con, tình bằng hữu, nghĩa vợ chồng… được nhà thơ hết lời ca ngợi:
Trai thời trung hiếu làm đầu,Gái thời tiết hạnh là câu trau mình .
Lục Vân Tiên và Kiều Nguyệt Nga là hai nhân vật trung tâm của truyện thơ sáng ngời trung hiếu, tiết hạnh. Đoạn thơ Lục Vân Tiên đánh cướp là một trong những đoạn thơ hay nhất của tác phẩm, tiêu biểu cho bút pháp tự sự của Nguyễn Đình Chiểu. Nhân vật Lục Vân Tiên được khắc họa thành mẫu người anh hùng lí tưởng tuyệt đẹp: giàu lòng thương người, dũng cảm và vị nghĩa cao cả. Lòng thương người là đức hạnh tốt đẹp nhất của Lục Vân Tiên. Từ giã thầy, chàng xuống núi, hăm hở về kinh đô ứng thí. Lộ trình đầy gian nan. Giữa đường, Lục Vân Tiên bất ngờ gặp nhân dân dắt díu nhau chạy trốn, tiếng kêu khóc vang lên thảm thiết. Chàng đã ân cần hỏi han sự tình đầu đuôi và quyết ra tay đánh cướp để cứu dân lành thoát khỏi cảnh đau thương, nước sôi lửa bỏng:
Tôi xin ra sức anh hào,Cứu người cho khỏi lao đao buổi này!
Căm giận lũ bất lương, Lục Vân Tiên sôi sục lên án hành động dã man của chúng. Chàng đã đứng về phía nhân dân, quyết bảo vệ dân:
Kêu rằng: ” Bớ đảng hung đồ.Chớ quen làm thói hồ đồ hại dân “.
Phân tích nhân vật Lục Vân Tiên trong đoạn thơ Lục Vân Tiên cứu Kiều Nguyệt Nga
Đạo lí của nhân dân ta rất đẹp: ” Thương người như thể thương thân”. Lục Vân Tiên đã hành động vì tình thương bao la ấy. Tình thương người đã nâng cao chí khí và lòng dũng cảm cho người thư sinh họ Lục. Lũ cướp rất đông và đáng sợ, gươm giáo sáng ngời. Tướng cướp Phong Lai “mặt đỏ phừng phừng” đầy sát khí. Hắn dữ tợn và có sức khỏe muôn người khôn địch! Giữa vòng vây của lũ cướp, không một tấc sắt trong tay, một mình với cành cây làm gậy, Lục Vân Tiên đã dũng cảm đánh cướp. Đột kích bên tả, xung phong bên hữu, chàng tung hoành giữa bọn cướp. Chúng bị đánh tơi bời. Bọn lâu la đã khiếp đảm quẳng gươm giáo bỏ chạy tan tác. Tướng cướp Phong Lai bị tiêu diệt. Nhà thơ Nguyễn Đình Chiểu đã so sánh Lục Vân Tiên đánh cướp với chiến công của hổ tướng Triệu Tử Long phá vòng vây Đương Dang thời Tam quốc để ca ngợi tinh thần quả cảm của người anh hùng vị nghĩa:
Vân Tiên tả đột hữu xông,Khác nào Triệu Tử phá vòng Đương Dang.Lâu la bốn phía vỡ tan,Đều quăng gươm giáo tìm đàng chạy ngay.Phong Lai trở chẳng kịp tay,Bị Tiên một gậy thác rày thân vong.
Giọng thơ hùng tráng vang lên diễn tả trộn đánh cướp đầy kịch tính hấp dẫn. Lục Vân Tiên là một anh hùng vị nghĩa cao đẹp. Đánh tan lũ cướp sơn đài, Lục Vân Tiên đã giải thoát cho Kiều Nguyệt Nga và Kim Liên. Cuộc kì ngộ giữa người đẹp và trang anh hùng diễn ra cảm động và đầy tình người. Kiều Nguyệt Nga muốn mời chàng hiệp sĩ qua miền Hà Khê, để cha nàng “báo đức thù công”
Gẫm câu báo đức thù công,Lấy chi cho phỉ tấm lòng cùng ngươi.
Nhưng Vân Tiên “nghe nói liền cười”. Một nụ cười rất tươi, biểu lộ một tâm hồn cao cả: vô tư, hào hiệp, khẳng khái. Chàng xem việc đánh cướp của mình là một hành động nhân nghĩa. Người tráng sĩ phải ra tay cứu nhân độ thế, diệt trừ cái ác, chở che bênh vực người lầm than, bị áp bức. Nếu thấy việc nghĩa mà không làm thì còn đâu đáng mặt anh hùng nữa ?
Nhớ câu kiến ngãi bất vi,Làm người thế ấy cũng phi anh hùng.
Nguyễn Đình Chiểu đã khắc họa nhân vật Lục Vân Tiên mang cốt cách tráng sĩ thời loạn, coi cái chết nhẹ tựa lông hồng, trọng nghĩa khinh tài, sống và hành động theo phương châm: “Lộ kiến bất bình, bạt đao tương trợ”. Vân Tiên cũng như người anh hùng Từ Hải trong “Truyện Kiều”.
Anh hùng tiếng đã gọi rằng,Giữa đường gặp chuyện bất bình chẳng tha!
Hình ảnh Vân Tiên đánh cướp được khắc họa thần tình. Cử chỉ, hành động, ngôn ngữ và cách ứng xử của chàng rất đẹp, mang phong thái người anh hùng, người tráng sĩ ngày xưa. Tuy nhiên hình tượng này rất chân thật vì lòng thương người, ý chí quả cảm, tinh thần vị nghĩa của Vân Tiên đậm đà màu sắc đạo lí nhân dân ta. Trên một trăm năm mươi năm qua, nhân vật Lục Vân Tiên được nhân dân ta yêu mến, hâm mộ. Tinh thần chiến đấu kiên cường của đồng bào miền Nam trong cuộc đấu tranh chống phong kiến và đế quốc trong hơn thế kỉ qua đã làm cho ta cảm nhận sâu sắc vẻ đẹp lí tưởng của người anh hùng Lục Vân Tiên. Tấm gương sáng chói ấy mãi mãi là một minh chứng hùng hồn về sức mạnh thẩm mĩ của thi ca, của truyện thơ Truyện Lục Vân Tiên mà nhà thơ Nguyễn Đình Chiểu đã để lại cho đời.
————-HẾT BÀI 1—————-
Tìm hiểu chi tiết nội dung phần Phân tích nhân vật Kiều Nguyệt Nga cùng phần Cảm nhận về nhân vật Lục Vân Tiên để có sự chuẩn bị tốt cho bài Bài 9 SGK Ngữ Văn 9.
2. Phân tích nhân vật Lục Vân Tiên qua đoạn thơ: Lục Vân Tiên cứu Kiều Nguyệt Nga, mẫu số 2:
Đoạn trích ” Lục Vân Tiên cứu Kiều Nguyệt Nga” là đoạn trích thể hiện gần như rõ nét nhất nét hào sảng, vô tư khi thực hiện những hành động chính nghĩa của Lục Vân Tiên. Hình ảnh của con người chính trực, nhân nghĩa cũng là hình tượng người anh hùng lí tưởng mà Nguyễn Đình Chiểu muốn thể hiện trong tác phẩm này.
Trong đoạn trích “Lục Vân Tiên cứu Kiều Nguyệt Nga”, Lục Vân Tiên là một con người hết mình vì nghĩa, vì dân mà ra tay trừ bạo tàn, bọn cướp hung ác:
” Vân Tiên ghé lại bên đàngBẻ cây làm gậy nhằm làng xông vô”
Trước khi lên kinh ứng thí, Lục Vân Tiên muốn về nhà thăm cha mẹ. Trên đường đi Lục Vân Tiên đã gặp một chuyện bất bình- đó là sự hoàng hành hung bạo của bọn cướp Phong Lai với những người dân vô tội.Chứng kiến cảnh ấy, không hề mảy may suy nghĩ, không so sánh tương quan lực lượng giữa mình với tên cướp mà đã ” nhằm làng xông vô”, hành động “xông vô” ấy thể hiện tinh thần chính nghĩa cao đẹp, vô tư, hoàn toàn xuất phát từ trách nhiệm, từ tấm lòng chứ không hề tính toán chuyện thiệt hơn hay mong ngày báo đáp.Để đối phó với bọn cướp hung tàn, Vân Tiên đã tiện tay ” bẻ cây làm gậy”,hành động này vừa cho thấy tình thế cấp bách, vừa cho thấy cái khẩn trương, nhanh nhạy, dứt khoát của hành động đầy nghĩa hiệp này.
“Kêu rằng bớ đảng hung đồChớ quen làm thói hồ đồ hại dân”
Xông vào giữa đám cướp, Vân Tiên đã hô to lời mắng chửi đối với bọn cướp, gọi chúng là “bớ đảng hung đồ”, kết tội chúng “làm thói hồ đồ hại dân”.
Lời nói của Vân Tiên không chỉ thể hiện quan điểm chính nghĩa mà còn như một tuyên ngôn sống đanh thép, không được mang lại đau khổ cho con người bằng bất kì hành động nào, dưới bất kì hình thức nào.Những hành động bạo tàn, phi lí thì càng đáng lên án.
“Vân Tiên tả đột hữu xôngKhác nào Triệu Tử phá vòng Đương DangLâu la bốn phía vỡ tanĐều quăng gươm giáo tìm đàng chạy ngayPhong Lai trở chẳng kịp tayBị Tiên một gậy thác rày thân vong”
Những bài Phân tích nhân vật Lục Vân Tiên hay nhất
Hành động của Vân Tiên cũng được Nguyễn Đình Chiểu mô tả với những hình ảnh thật đẹp “tả đột hữu xung”. Tuy không được tận mắt chứng kiến nhưng người đọc cũng có thể liên tưởng đến những hành động nhanh nhạy,những bước chân linh hoạt, khi qua phải khi sang trái làm toán cướp không kịp trở tay ” bốn phía vỡ tan”, “tìm đàng chạy ngay”. Đối với tên đầu xỏ của toán cướp là Phong Lai cũng bị Vân Tiên trừng phạt một cách thích đáng “thác rày thân vong”
Sau khi đã dẹp tan quân cướp,Vân Tiên đã rất ân cần hỏi thăm người bị nạn, hình ảnh mạnh mẽ quyết liệt khi chiến đấu đã bỗng chốc trở thành hình ảnh của một người nam nhi ân cần, chu đáo khi quan tâm đến người bị nạn.
“Dẹp rồi lũ kiến chòm ongHỏi: “Ai than khóc ở trong xe nầy?”
Tuy rằng cuộc chiến diễn ra rất ác liệt vì Vân Tiên phải một thân một mình đối chọi với một toán quân cướp nhưng khi đã giành thắng lợi,đánh đuổi được quân cướp thì Vân Tiên không hề kể nể chiến công mà chỉ coi bọn cướp là ” lũ kiến chòm ong”, và đối tượng mà chàng quan tâm chính là tiếng khóc vọng từ trong xe. Điều này chứng tỏ hành động của chàng không chỉ xuất phát từ tinh thần chính nghĩa mà còn bởi tình yêu thương sâu sắc dành cho con người.
Lục Vân Tiên là một nho sinh nên những hành động đều rất chuẩn mực,mang đậm phong cách của nhà Nho xưa:
” Khoan khoan ngồi đó chớ raNàng là phận gái ta là phận trai”
Khi Kiều Nguyệt Nga- người con gái gặp nạn được Vân Tiên cứu giúp tỏ ý muốn diện kiến và cúi lạy để cảm tạ thì Lục Vân Tiên đã kiên quyết từ chối, chàng đề cao tư tưởng ” nam nữ thụ thụ bất thân” làm hiện lên hình ảnh con người sống khuôn phép, có phần hơi cứng nhắc nhưng cũng thấy được vẻ rất dễ thương của chàng.
Lí do Vân Tiên kiên quyết không chịu nhận sự đền ơn của Nguyệt Nga bởi chàng luôn tâm niệm:
” Nhớ câu kiến nghĩa bất viLàm người thế ấy cũng phi anh hùng”
Theo chàng, làm việc nghĩa mà mong được trả ơn thì há chẳng phải “phi anh hùng” sao.Chàng làm việc nghĩa, cứu giúp dân lành là xuất phát từ tấm lòng thiện lương, từ tình thương vô tận đối với con người.Hình ảnh của chàng hiện lên trang thơ sáng bừng khí chất của người anh hùng, lấy việc nghĩa làm trách nhiệm,không màng ơn nghĩa, báo đáp “Làm ơn há dễ trông người trả ơn”
Như vậy, dưới bàn tay tài hoa của người nghệ sĩ,bằng những chất liệu mộc mạc, bình dân nhất, Nguyễn đình Chiểu đã xây dựng thành công nhân vật Lục Vân Tiên khiến cho nhân vật trở lên trân thật, sinh động,có sức hấp dẫn với người đọc.Mặt khác, thông qua nhân vật này, nhà văn cũng bày tỏ khát khao về một xã hội công bằng, chính nghĩa.
3. Phân tích nhân vật Lục Vân Tiên qua đoạn thơ: Lục Vân Tiên cứu Kiều Nguyệt Nga, mẫu số 3:
Ai đã một lần ghé thăm vùng sông nước Cửu Long chắc hẳn sẽ không thể quên vẻ đẹp của miền quê thiên nhiên trù phú, tốt tươi và đặc biệt không thể quên những người dân với tấm lòng chất phác, phóng khoáng, thật thà, đôn hậu. Đặt chân đến vùng đất này bạn sẽ được thưởng thức các làn điệu cải lương thiết tha và được nghe những câu chuyện li kì, hấp dẫn. Đối với người dân Nam Bộ, tác phẩm của Nguyễn Đình Chiểu thật thân quen, gần gũi bởi ông đã nói lên ước mơ, nguyện vọng của họ, đã xây dựng thành công người anh hùng mà họ mong ước : Lục Vân Tiên. Đoạn trích Lục Vân Tiên cứu Kiều Nguyệt Nga giúp người đọc hiểu vì sao người dân Nam Bộ nói riêng và người dân cả nước nói chung lại yêu mến anh hùng Lục Vân Tiên đến vậy.
Nếu như người anh hùng Từ Hải trong Truyện Kiều của Nguyễn Du được miêu tả với ngoại hình kì vĩ : “Râu hùm hàm én mày ngài – Vai năm tấc rộng thân mười thước cao”, thì người anh hùng Lục Vân Tiên chủ yếu được miêu tả trên phương diện hành động, lời nói. Đoạn trích Lục Vùn Tiên cứu Kiều Nguyệt Nga khắc họa hình ảnh người anh hùng hảo hán Lục Vân Tiên qua việc miêu tả hành động đánh cướp và cách cư xử với người bị nạn.
Trước hết chàng được đặt vào một tình huống đầy bất ngờ : trên đường về thăm cha mẹ gặp bọn cướp Phong Lai đang hoành hành, tác oai tác quái, Lục Vân Tiên không một chút đắn đo, suy nghĩ, tính toán thiệt hơn mà có những hành động thật quyết liệt:
Vân Tiên ghé lại bên đàng,Bẻ cây làm gậy nhằm làng xông vô.
Cho dù là một nho sinh chỉ quen với sách bút, nghiên mực nhưng Vân Tiên cũng là một người dũng cảm, mưu trí. Dù không có vũ khí trong tay, lại phải đối phó với lũ cướp đầy mình giáo gươm, chàng trai họ Lục đã “Bẻ cây làm gậy nhằm làng xông vô”. Điều khiến chàng được người đọc cảm mến là chí khí mạnh mẽ, quyết “thấy bất bình chẳng tha”. Đi liền với hành động, Lục Vân Tiên đã lên tiếng bộc lộ rõ quan điểm của mình :
Kêu rằng : Bớ đảng hung đồ,Chớ quen làm thói hồ đồ hại dân.
Phân tích nhân vật Lục Vân Tiên trong đoạn trích Lục Vân Tiên cứu Kiều Nguyệt Nga
Nhà thơ Đồ Chiểu không sử dụng những từ ngữ chau chuốt hay những điển tích quá cầu kì để tái hiện lời nói của nhân vật mà sử dụng từ ngữ như lời ăn tiếng nói hàng ngày vì vậy tạo không khí rất gần gũi. Đối với Vân Tiên, chàng luôn đứng về phía những người dân, kiên quyết chống lại bọn hung đồ. Qua đó, ta thấy đây là một chàng trai quả cảm, hết lòng vì chính nghĩa, vì nhân dân. Hình ảnh Lục Vân Tiên chiến đấu giữa vòng vây “bịt bùng” của bọn cướp thật lẫm liệt:
Vân Tiên tả đột hữu xông,Khác nào Triệu Tử phá vòng Đương Dang.
Nhịp thơ 2/2/2 nhanh, mạnh, dứt khoát thể hiện từng hành động kiên cường của Vân Tiên. Biện pháp so sánh “Khác nào Triệu Tử phú vòng Đương Dang’” đã nâng tầm vóc của Lục Vân Tiên sánh ngang với Triệu Tử Long – vị tướng trẻ tài ba của Lưu Bị thời Tam quốc ở Trung Hoa. Tuy nhiên, Lục Vân Tiên đánh cướp không phải vì muốn lập công trạng hiển hách mà chỉ vì muốn cứu dân, vì dân. Do đó, mục đích, động cơ hành động của chàng rất trong sáng, giản dị và vô tư. Phải chăng chính niềm yêu thương nhân dân đã truyền cho chàng sức mạnh khiến bọn cướp phải khiếp sợ :
Lâu la bốn phía vỡ tan,Đều quăng gươm giáo tìm đường chạy ngay.Phong lai trở chẳng kịp tay,Bị Tiên một gậy thác rày thân vọng.
Như vậy, với việc miêu tả liên tiếp các hành động chiến đấu quả cảm, mạnh mẽ, Nguyễn Đình Chiểu đã dựng lên chân dung Lục Vân Tiên dũng cảm, có tấm lòng vì nghĩa quên thân. Đó thực sự là một trang anh hùng hảo hán.
Bên cạnh phẩm chất của người anh hùng, Lục Vân Tiên còn là một nho sinh chính trực, điềm đạm, đường hoàng. Điều này được thể hiện rõ trong cách cư xử của chàng với người bị nạn – nàng Kiều Nguyệt Nga. Sau khi nghe người hầu Tiểu Liên trình bày nguồn cơn câu chuyện, Lục Vân Tiên đã trấn an hai cô gái để họ an lòng nhưng vẫn không quên giữ gìn phép tắc :
Vân Tiên nghe nói động lòng,Đáp rằng : “Ta đã trừ dòng lâu la.Khoan khoan ngồi đó chớ ra,Nàng là phận gái, ta là phận trai”.
Là một nho sinh, hơn ai hết, Lục Vân Tiên chịu ảnh hưởng của quan niệm phong kiến “Nam nữ thụ thụ bất thân”. Theo tôi, chúng ta không nên nhìn nhận, đánh giá đây là một quan niệm lạc hậu mà xét trong hoàn cảnh lúc đó thì điều này thể hiện thái độ tôn trọng của Vân Tiên đối với Nguyệt Nga. Càng đọc, độc giả càng ngưỡng mộ phẩm chất và tư cách của chàng trai họ Lục, nhất là khi Nguyệt Nga bày tỏ ý muốn cảm ơn, hậu tạ, chàng đã có cách cư xử thật đáng trân trọng :
Vân Tiên nghe nói liền cười :
“Làm ơn há dễ trông người trả ơn.Nay dù rõ đặng nguồn cơn,Nào ai tính thiệt so hơn làm gì”.
Nhà thơ Xuân Diệu trong bài viết Đọc lại thơ văn Nguyễn Đình Chiểu đã nhận xét thật chính xác, tinh tế về nụ cười của Lục Vân Tiên : “Cái cười đáng yêu, đáng kính sao ! Một là cái cười của người anh hùng quân tử ; hai là cái cười của anh con trai ; ba là cái cười của quần chúng rộng lượng đều nở trên môi Vân Tiên”. Nụ cười đó thật đôn hậu thể hiện tính cách của con người phóng khoáng, chất phác. “Làm ơn há dễ trông người trả ơn” chính là quan niệm sống, quan niệm nhân sinh của người hùng Vân Tiên : hi sinh, chiến đấu hết mình không vì lợi ích nhỏ nhen, tầm thường mà vì tình yêu thương con người. Hành động trừ gian diệt ác của chàng vì thế càng trở nên cao đẹp hơn, vô tư và trong sáng. Đoạn trích kết thúc với câu thơ thể hiện quan điểm sống của Lục Vân Tiên :
Nhớ câu kiến nghĩa bất viLàm người thế ấy cũng phi anh hùng.
Câu nói của Vân Tiên có nét tương đồng với câu nói của người xưa : “Kiến ngãi bất vi vô dũng dã” nghĩa là “Thấy việc nghĩa mà không làm thì không phải người dũng cảm”. Với cách vận dụng câu nói của người xưa một cách sáng tạo, Vân Tiên đã trực tiếp bộc lộ thái độ phê phán những kẻ ích kỉ, chỉ khư khư giữ thân, không biết sống vì người khác. Câu nói của Lục Vân Tiên cũng là một châm ngôn, quan niệm sống cho các bậc hiển nhân, quân tử.
Nếu phải chọn người anh hùng tiêu biểu nhất cho người dân Nam Bộ, tôi tin chắc không ai khác chính là Lục Vân Tiên – một nho sinh chính trực, một người dũng cảm, trọng nghĩa khinh tài. Điều quan trọng là Vân Tiên mang trong mình bản chất hào hiệp, nghĩa khí mà phóng khoáng, chân chất của người dân Nam Bộ. Từng hành động, từng lời nói của chàng đều thấm đượm hơi thở của vùng lục tỉnh Nam Kì. Tôi càng hiểu vì sao cụ Đồ Chiểu lại được nhân dân yêu mến đến vậy. Cụ đúng là “ngôi sao sáng” của nền văn học nước nhà.
Đăng bởi: THPT Ngô Thì Nhậm
Chuyên mục: Giáo Dục
