Marilyn Monroe là ai?
Marilyn Monroe (/ˈmærəlɪn mʌnˈroʊ/; tên khai sinh Norma Jeane Mortenson; 1 tháng 6 năm 1926 – 5 tháng 8 năm 1962) là một nữ diễn viên, người mẫu và ca sĩ người Mỹ. Nổi tiếng với hình tượng “quả bom tóc vàng” hài hước, Monroe trở thành một trong những biểu tượng gợi cảm nổi tiếng nhất trong những năm 1950 và đầu những năm 1960, đồng thời còn là biểu tượng của cuộc cách mạng tình dục đương thời.
Bà là nữ diễn viên có thu nhập cao nhất trong vòng một thập kỷ, trong đó các bộ phim của bà đã thu về 200 triệu đô la (tương đương 2 tỷ đô la vào năm 2020) vào thời điểm bà qua đời năm 1962. Rất lâu sau khi qua đời, bà vẫn được xem là một biểu tượng lớn của văn hóa đại chúng. Năm 1999, Viện phim Mỹ xếp Monroe ở vị trí thứ sáu trong danh sách những nữ minh tinh màn ảnh vĩ đại nhất của Hollywood thời kỳ Hoàng kim.
Thông tin sơ lược về Marilyn Monroe
- Tên khai sinh: Norma Jeane Mortenson
- Sinh: 1 tháng 6 năm 1926 tại Los Angeles, California, Hoa Kỳ
- Mất: 4 tháng 8 năm 1962 (36 tuổi) tại Los Angeles, California, Hoa Kỳ
- Nguyên nhân mất: Dùng thuốc an thần quá liều
- Nơi an nghỉ: Westwood Village Memorial Park Cemetery
- Tên khác: Norma Jeane Baker
- Nghề nghiệp: Diễn viên, Người mẫu, Ca sĩ
- Năm hoạt động: 1945-1962
- Hôn nhân: James Dougherty (cưới 1942-1946), Joe DiMaggio (cưới 1954-1955), Arthur Miller (cưới 1956-1961)
- Cha mẹ: Gladys Pearl Baker (mẹ)
- Người thân: Berniece Baker Miracle (chị cùng mẹ khác cha)
Tuổi thơ của Marilyn Monroe
Ngày 1 tháng 6 năm 1926, Marilyn Monroe được bà Gladys Pearl Baker hạ sinh tại bệnh viện Los Angeles Hospital. Danh tính người cha của Monroe không ai biết, đặt tên cô là Norma Jeane Mortenson.
Bà Gladys bị loạn thần và không đủ tài chính nuôi con. Ngay sau khi sinh, Norma Jeane được nhận nuôi bởi Albert và Ida Bolender ở vùng quê Hawthorne, California. Bà Gladys chỉ về thăm con gái vào các ngày cuối tuần, thường đưa Monroe tới rạp chiếu phim, đi ngắm cảnh ở Los Angeles.
Mùa hè năm 1933, bà Gladys ổn định hơn và đã mua một căn hộ ở Hollywood để đưa Norma Jeane về sống cùng.
Tháng 1 năm 1934, bà Gladys được chẩn đoán mắc chứng tâm thần phân liệt hoang tưởng. Phần đời còn lại bà Gladys trải qua trên giường bệnh và ít gặp gỡ cô con gái Norma Jeane.
Ấu thơ, Norma Jeane trở thành trẻ mồ côi, được nhận nuôi bởi nhiều gia đình khác nhau và phải liên tục chuyển trường. Thậm chí Norma Jeane còn thường xuyên bị lạm dụng tì-nh d-ục, cô bé trở nên e dè, nói lắp và dần thu mình lại.
Ngày 19 tháng 6 năm 1942, sau sinh nhật năm 16, Norma Jeane kết hôn với người hàng xóm, anh ta là công nhân một nhà máy. Sau đó, Norma Jeane bỏ học trung học ở nhà làm nội trợ.
Chia sẻ về cuộc hôn nhân này, Norma Jeane nói: “Cuộc hôn nhân không khiến tôi buồn, nhưng nó cũng không làm tôi hạnh phúc. Chồng tôi và tôi hầu như không nói chuyện với nhau, không phải vì chúng tôi tức giận và chúng tôi không có gì để nói. Tôi như đang chết vì chán nản”.
Sau vài năm kết hôn, Norma Jeane chuyển sang sống với ba mẹ chồng và bắt đầu làm việc tại nhà máy sản xuất vũ khí hạt nhân Radioplane ở Van Nuys.
Marilyn Monroe bén duyên với điện ảnh
Trong thời gian làm việc tại nhà máy, nhiếp ảnh gia David Conover đã đăng ảnh Norma Jeane lên tạp chí Yank và khuyến khích cô nộp đơn vào trung tâm môi giới Blue Book. Sau đó, Norma Jeane trở thành người mẫu đắt giá nhất của Blue Book.
Năm 1946, Norma Jeane được Ben Lyon – giám đốc hãng phim 20th Century Fox để mắt đến. Ben Lyon nhận xét Norma Jeane chính là sự trở lại của biểu tượng s-e-x thập niên 1930 Jean Harlow. Norma Jeane lần đầu tiên nhận được hợp đồng 6 tháng với hãng phim với mức lương 125 đô la / tuần.
Norma Jeane quyết định chọn một cái tên mới phù hợp hơn cho mình, thời điểm này cô chính thức đổi tên thành Marilyn Monroe, xuất hiện trong hai bộ phim Scudda Hoo! Scudda Hay! và Dangerous Years.
Hết hạn hợp đồng, Monroe thất nghiệp và đành làm mẫu ảnh kh-ỏa th-ân vì kế sinh nhai.
Năm 1948, Marilyn Monroe nhận được một hợp đồng với hãng phim Columbia Pictures trong 6 tháng và xuất hiện trong bộ phim âm nhạc tầm thấp Ladies of the Chorus.
Năm 1949, Marilyn Monroe xuất hiện trong Love Happy của Marx Brothers (nhóm năm diễn viên kịch người Mỹ), bằng một vai phụ Monroe đã gây ấn tượng tốt với nhà sản xuất và bà được đưa đến New York.
Cũng nhờ Love Happy, nhà quản lý Johnny Hyde đã chấm Monroe và quyết định nâng đỡ bà. Ông sắp xếp cho Monroe một vai trong The Asphalt Jungle. Sau đó, Monroe tiếp tục xuất hiện trong All About Eve bằng một vai phụ khác.
Qua các bộ phim Monroe dần chiếm được tin tưởng của Johnny Hyde, ông ký hợp đồng 7 năm với cô ở hãng phim 20th Century Fox. Monroe quyết định tiếp tục con đường học tập, cô đăng ký học ngành phê bình văn học nghệ thuật tại Đại học California, Los Angeles.
Tháng 3 năm 1951, Monroe nhận được đề cử Oscar đầu tiên.
Scandal ảnh kh-ỏa th-ân của Marilyn Monroe
Tháng 3 năm 1952, những bức ảnh kh-ỏa th-ân được chụp năm 1949 của Monroe gây xôn xao khi xuất hiện trên bìa lịch. Marilyn Monroe lên tiếng thừa nhận những bức ảnh đó do mình chụp vì cuộc sống và kế sinh nhai.
Tháng 4 năm 1952, Monroe xuất hiện trên trang bìa tạp chí Life Magazine và trở thành tiếng nói của Hollywood. Mọi người dần thông cảm cho tuổi thơ bất hạnh của bà.
Tháng 5 năm 1952, câu chuyện cuộc đời Monroe xuất hiện trên tạp chí True Experiences với tiêu đề: “Tôi có hạnh phúc không? Tôi đã từng là đứa trẻ bơ vơ không ai muốn nhận. Một đứa bé cô đơn với một giấc mơ, và đã thức giấc để biến giấc mơ trở thành hiện thực. Tôi là Marilyn Monroe. Hãy đọc câu chuyện Cô bé Lọ Lem của tôi.”
Đây cũng là thời điểm Monroe và cầu thủ bóng chày Joe DiMaggio bắt đầu yêu nhau. Chuyện tình của họ được nhắc đến đầy lãng mạn.
Thời gian tiếp đó, 4 bộ phim có Marilyn Monroe tham gia liên tiếp được công chiếu, sự nghiệp dần khởi sắc. Darryl F. Zanuck nhận thấy tài năng diễn xuất của Monroe và cho rằng bà đang bị làm lu mờ bởi những bộ phim giải trí tầm thường.
Monroe được mời vào vai một người đàn bà có sức mê hoặc lạ thường, bị tình nghi ám sát chồng mình trong phim Niagara, do Joseph Cotton làm biên kịch. Và bộ phim này cũng đã làm cho sự nghiệp của Monroe thăng tiến hơn.
Trong lúc được công chúng chú ý, sự xuất hiện trên tạp chí Playboy – Tạp chí dành cho đàn ông trong chiếc đầm ôm sát, hở sâu một lần nữa đã khiến Monroe bị chỉ trích nặng nề. Nữ diễn viên Joan Crawford đánh giá rằng “Monroe không xứng để trở thành một nghệ sĩ và một quý cô”.
Sự nghiệp Marilyn Monroe dần thăng hoa
Năm 1953, Marilyn Monroe và Jane Russell hợp tác trong phim Gentlemen Prefer Blondes của đạo diễn Howard Hawks. Russell ca ngợi Monroe “Rất bẽn lẽn, rất ngọt ngào, và cũng thông minh hơn nhiều so với mọi người nghĩ”.
Diễn viên cũng ghi nhận những cố gắng của Monroe khi kể lại rằng Monroe đã phải theo một lịch học vũ đạo dày đặc trong khi mọi người được về nhà nghỉ ngơi.
Trong một buổi tuyên truyền phim ở Los Angeles, hai diễn viên Marilyn Monroe và Jane Russell đã in dấu vân tay và chân trên xi măng trước tiền sảnh rạp hát Grauman’s Chinese.
Bộ phim thắng lớn, doanh thu thu về gấp đôi kinh phí sản xuất. Màn trình diễn “Kim cương là người bạn tuyệt nhất của các thiếu nữ” từ đó cũng gắn liền với hình ảnh của Marilyn Monroe.Sự nghiệp của Monroe tiếp tục thăng hoa, bà xuất hiện liên tiếp trong các bộ phim, bà cũng làm dấy lên trào lưu “những cô gái tóc vàng”.
Năm 1953 và 1954, Monroe được Quigley ghi tên vào danh sách 10 ngôi sao hái ra tiền.
Thời gian tiếp theo những bộ phim của Marilyn Monroe không được thành công như mong đợi, bà dần thất sủng.
Ngày 14 tháng 1 năm 1954, Monroe và DiMaggio kết hôn ở San Francisco và đến Nhật hưởng tuần trăng mật trên chiếc du thuyền do DiMaggio thuê.
Tháng 3 năm 1954, Monroe trở lại Hollywood. Thời gian này bà bị chê bai thậm tệ và thậm chí là bị so sánh một cách thiếu thiện chí với những diễn viên khác.
Tháng 9 năm 1954, trong khi quay phim The Seven Year Itch có một cảnh gió đã thổi tung chiếc đầm của Monroe lên quá đầu, đó là một hình ảnh đầy gợi cảm và đạo diễn Billy Wilder đã bắt bà lập đi lập lại nhiều lần cảnh đó. Rất nhiều người đã chứng kiến cảnh tượng này, trong đó có cả Joe DiMaggio nhưng điều đó lại khiến ông tức điên.
Cặp đôi quyết định ly thân và chính thức ly dị vào tháng 11 năm 1954.
Bức ảnh chiếc váy bị gió tung là biểu tượng của Marilyn Monroe nhưng cũng là một trong những nguyên nhân khiến bà kết thúc cuộc hôn nhân thứ 2 chỉ trong vòng 274 ngày.
Marilyn thành lập hãng phim Marilyn Monroe Productions
Sau khi bộ phim The Seven Year Itch hoàn thành năm 1955, Marilyn Monroe quyết định từ bỏ Hollywood theo lời khuyên của Milton H. Greene. Monroe gặp Greene khi ông tạo hình cho bà trên tạp chí Look vào năm 1953.
Sau bộ phim Gentlemen Prefer Blondes thành công ngoài mong đợi, Monroe chỉ nhận được 18.000 đô thì cát xê của diễn viên ngoài hợp đồng Jane Russell lại lên đến hơn 100.000 đô. Greene cho rằng Monroe nên tách ra khỏi hãng phim 20th Century Fox.
Năm 1954, Greene thôi việc, thế chấp nhà để đầu tư cho Marilyn Monroe.
Ngày 1 tháng 6 năm 1955, nhân sinh nhật Marilyn Monroe, Joe DiMaggio tháp tùng bà tới lễ ra mắt phim The Seven Year Itch tại New York, rồi chủ trì sinh nhật chúc mừng bà. Đến tối, họ cãi nhau, Monroe bỏ đi, từ đó mối quan hệ của họ đi vào bế tắc, thật sự chấm dứt .
Sau khi công chiếu, phim The Seven Year Itch thành công vang dội thu về 8 triệu đô, Monroe lấy lại ưu thế khi thương lượng ký kết hợp đồng với hãng phim 20th Century Fox.
Giáng sinh năm 1955, Marilyn Monroe tiếp tục ký hợp đồng với 20th Century Fox. Lần ký kết này Monroe sẽ đóng 4 phim cho 20th Century Fox trong 7 năm và bà có quyền loại bỏ bất kỳ đạo diễn hay người nào đó mình không thích, lợi nhuận thu về cho Marilyn Monroe Production với mỗi bộ phim là 100.000 đô.
Cuộc đời về sau của Marilyn Monroe
Tháng 6 năm 1956, Marilyn Monroe bị bắt gặp hẹn hò với Miller. Trong một lần bị phóng viên theo dõi, xe của họ gặp tai nạn khiến một cô gái thiệt mạng.
Monroe và Miller chính thức công khai mối quan hệ trước báo giới, họ quyết định kết hôn vào ngày 29 tháng 6 năm 1956.
Ngày 1 tháng 8 năm 1957, Monroe sảy thai đứa con đầu lòng với Miller, sau đó ông động viên bà quay lại với Hollywood.
Năm 1958, Monroe quay lại màn bạc với bộ phim Some Like It Hot. Trong quá trình quay phim Monroe phát hiện mình có bầu nhưng rồi tháng 12 năm 1958 bà lại bị sảy thai.
Bộ phim công chiếu thành công vang dội mang về 5 đề cử Oscar và Monroe nhận được một giải quả cầu vàng. Tiếp đó, Marilyn Monroe nhận một vai trong Let’s Make Love cùng với nam diễn viên Yves Montand.
Trong quá trình làm phim Miller phải đi châu Âu cho việc kinh doanh, lúc này Monroe và Montand ngoại tình. Mối quan hệ ngoài luồng này chỉ chấm dứt khi Montand không đồng ý bỏ vợ vì Monroe.
Bộ phim Let’s Make Love cũng không được đánh giá cao khi công chiếu.
Marilyn Monroe gặp phải vấn đề về sức khỏe và tâm lý bất ổn
Những năm 1950, Marilyn Monroe điều trị tâm lý với Margaret Hohenberg. Bác sĩ tin rằng cô phải cởi bỏ ám ảnh về tuổi thơ để thả lỏng khi diễn xuất. Trong các buổi trò chuyện với Margaret Hohenberg, Marilyn Monroe đã ghi chép những ký ức xáo trộn trong quá khứ.
Ngày 13/6/1926, mẹ của Marilyn Monroe – bà Gladys Baker – bỏ lại con gái hai tuần tuổi tại một trại trẻ ở California (Mỹ) để chạy theo tình yêu mới, không có thông tin chính xác về bố của cô.
Đến cả khi đã trưởng thành, Monroe rơi vào nghiện ngập, sức khỏe dần yếu, tâm lý bất ổn và mất ngủ, bà thường phải đến gặp bác sĩ tâm lý.
Hôn nhân giữa Monroe và Miller cũng rơi vào bế tắc. Miller muốn hàn gắn và chăm sóc vợ nhưng Monroe lại oán hận chồng và cho rằng ông không làm được gì để giúp cho bà.
Năm 1956, Miller bắt đầu viết tiểu thuyết về một người phụ nữ bỏ chồng và những chàng cao bồi.
Năm 1960, Miller chuyển thể tiểu thuyết thành phim The Misfits và chọn Monroe đóng.
Tháng 7 năm 1960, bộ phim bắt đầu quay tại Sa mạc Đá Đen, Bắc Nevada, nơi có khí hậu vô cùng khắc nghiệt.
Sức khỏe Monroe không chịu được trước thời tiết này, bà phát bệnh và bắt đầu sử dụng rượu cùng thuốc ngủ. Sau khi bộ phim hoàn thành, mười ngày sau Monroe tuyên bố li dị với Miller. Đến tháng 1 năm 1961, họ chính thức hoàn thành thủ tục li hôn.
Tháng 2, Monroe vào bệnh viện tâm thần Payne Whitney, trải qua những ngày tháng như ác mộng. Thời gian sau đó Monroe quyết định trở lại California thuê một căn hộ điều dưỡng.
Năm 1962, Monroe tiếp tục đóng bộ phim thứ 3 trong hợp đồng với hãng phim 20th Century Fox, bộ phim Something’s Got to Give. Bộ phim này đòi hỏi bà phải đóng những cảnh kh-ỏa th-ân trong bể bơi.
Ngày 9 tháng 5 năm 1962, Monroe tham dự sinh nhật tổng thống John F. Kennedy và biểu diễn ca khúc “Happy birthday to you”.
Vì muốn hất nữ diễn viên Liz Taylor ra khỏi bìa tạp chí, Monroe đã chụp một bức ảnh bán kh-ỏa th-ân trên tạp chí Life. Ngay sau đó hãng phim 20th Century Fox cắt hợp đồng với bà và đòi bồi thường nửa triệu đô la.
Từ đó Monroe bắt đầu xuất hiện trước công chúng nhiều hơn, chia sẻ nhiều hơn với người hâm mộ những nhận định về việc bản thân là một “ngôi sao” hay một “biểu tượng s-e-x”.
Cái chết bí ẩn của “bom sex” nổi tiếng bậc nhất nước Mỹ
Marilyn Monroe đột ngột qua đời rạng sáng ngày 5/8/1962 trong biệt thự ở California (Mỹ), bên cạnh nhiều chai thuốc ngủ rỗng. Cái chết của cô được kết luận là một vụ tự tử nhưng không làm hài lòng người hâm mộ. Hồi tháng 8, kênh Fox (Mỹ) phát sóng bộ phim tài liệu ba tập mang tên Scandalous: The Death of Marilyn Monroe, tái hiện những tài liệu bí mật của FBI và tư liệu của các nhà viết sử xoay quanh sự ra đi của minh tinh. Nhiều người bạn trong giới của Marilyn Monroe như James Bacon, Pat Newcomb khẳng định cô bị sát hại. Họ cho biết trước khi mất, tinh thần cô ổn định, phấn chấn với nhiều kế hoạch mới. Nữ diễn viên thậm chí đang cạnh tranh một kịch bản với Elizabeth Taylor.
Một số nhân chứng như sĩ quan Jack Clemmons thuộc Sở cảnh sát Los Angeles – người đầu tiên đến nhà Marilyn Monroe sau khi cô qua đời, công tố viên John Miner – người trực tiếp tham gia quá trình giám định pháp y tử thi – cũng tin rằng cái chết của cô bị dàn dựng. Dấu hiệu rõ ràng nhất là hàng loạt thư từ, tài liệu trong tủ hồ sơ cùng nội dung các cuộc điện thoại của cô đều biến mất.
Robert Slatzer – tác giả cuốn The Life And Curious Death Of Marilyn Monroe – cho rằng đời tư phức tạp của Marilyn đẩy cô đến cái chết tức tưởi. Một số nhân vật như bà quản gia Eunice Murray, bác sĩ tâm lý Ralph Greenson bị nghi ngờ. Hai tác giả Jay Margolis và Richard Buskin của cuốn The Murder of Marilyn Monroe: Case Closed đặt giả thiết người tiêm thuốc là bác sĩ Ralph Greenson. Cuốn sách Marilyn’s Last Words: Her Secret Tapes and Mysterious Death cũng cho rằng bác sĩ là người trực tiếp gây ra cái chết của minh tinh, theo sự điều khiển từ một thế lực khác.
Đám tang Marilyn diễn ra ngày 8/8/1962 ở Công viên nghĩa trang Westwood, Los Angeles, Mỹ. Joe DiMaggio – người chồng thứ hai của cô – là một trong số ít người được tham dự. Anh thức nguyên đêm trò chuyện với thi thể vợ đã khuất, đặt vào tay cô một bó hoa hồng.
57 năm sau ngày Marilyn Monroe ra đi, phong cách, vẻ đẹp khêu gợi của cô vẫn trở thành nguồn cảm hứng của nhân loại, đặc biệt với nhiều ngôi sao thế hệ sau như Madonna, Christina Aguilera, Scarlett Johansson… Tuy nhiên, những bi kịch trong cuộc đời biểu tượng một thời cũng hé lộ những góc khuất của ngành công nghiệp giải trí, nơi các ngôi sao đối mặt nhiều vấn đề tâm lý, tình cảm, đồng thời khó tìm kiếm hạnh phúc riêng.
