Cô đồng là gì?
Đây là tên gọi cho người hầu đồng có giới tính nữ, đặc biệt quan trọng so với những ông đồng thường “ái nữ” (là đàn ông nhưng cũng ẻo lả như đàn bà). Cô đồng thường là những người nhạy cảm có tính khí khác người.
Đây được xem là mê tín dị đoan dị đoan do còn chứa đựng nhiều điều “ huyền bí ” về tâm linh. Tuy nhiên vẫn còn nhiều người tin yêu và xem đây là phong tục mang đậm truyền thống văn hóa truyền thống của dân tộc bản địa Việt.
Cô đồng thực hiện nghi thức hầu đồng là gì?
Hầu đồng được xem là một nghi lễ quan trọng trong tín ngưỡng tôn giáo như: Thờ Đức Thánh Trần, Thờ Mẫu Tam phủ, Thờ Tứ phủ Vạn Linh, …
Về thực chất được xem là cách mà con người tiếp xúc với thần linh trải qua trung gian là những cô đồng. Theo phương pháp này thì thần linh sẽ nhập vào cô đồng, ông đồng, bà đồng trong trạng thái tâm linh thăng hoa, ngây ngất sau đó tuỳ vào mục tiêu của buổi hầu đầu để phán truyền, chữa bệnh, diệt trừ tà ma hay ban phúc lộc, như mong muốn cho dòng họ, gia tộc .
Một số điểm bạn cần lưu ý về cô đồng
Mỗi một vị thánh nhập vào cô đồng, ông đồng, bà đồng được gọi là một giá đồng. Khi nhập vào họ sẽ thực thi nghi lễ nhảy, múa để ban lộc hay phán truyền theo tiếng hát văn và nhạc cung văn để duy truỳ nghi lễ. Trong nghi lễ hầu đồng thường không chỉ có một mà thường có rất nhiều giá đồng. Trong nghi lễ nhập đồng tuỳ theo hoàn toàn có thể ít hoặc nhiều giá đồng.
Vai trò của cô đồng
Vai trò của cô đồng cậu đồng hay thanh đồng nói chung trong một buổi hầu đồng là thực hiện phần nghi lễ đúng, đủ. Cô hầu đồng, cậu hầu đồng là đại diện được chọn lựa kỹ càng để hầu các quan.
Về giá trị tâm linh, cô đồng là người tiếp nhận thánh khí. Thánh, thần trong mỗi giá đồng sẽ ứng linh vào thân xác của cô hầu đồng để răn dạy, ban phước, ban lộc cho dân.
Việc hầu đồng của cô đồng có tác dụng gì?
Tác dụng với xã hội
Từ rất lâu rồi việc tôn thờ và ca tụng những vị thánh có công dựng nước và giữ nước trải qua những truyền thuyết thần thoại, lịch sử một thời lưu truyền lại được thực thi qua những nghi lễ, liên hoan, lễ hầu đồng để bộc lộ lòng biết ơn và kính trọng. Cầu mong mang lại những điều suôn sẻ và bình an.
Tác dụng của cô đồngQua buổi hầu đồng biểu lộ lòng tôn kính, tôn thờ, cùng chung quan điểm không phân biệt tôn giáo hay bất kỳ ai đều hoàn toàn có thể tham gia. Trong buổi lễ hầu đồng mọi người đều biểu lộ sự tôn kính và trang nghiêm.
Tác dụng đối với thanh đồng
Nếu bạn tham gia một buổi lễ rất linh bạn sẽ cảm nhận được luồng Thánh khí bao trùm ngôi đền .Lễ thánh là cách để con người quay trở lại cội nguồn và nhận được sự che chở của cha mẹ .Những người có căn đồng sau khi lên đồng họ đảm nhiệm thánh khí, giải phóng những nguồn năng lượng xấu trong khung hình trở nên can đảm và mạnh mẽ, linh động hơn, sắc mặt hồng hào. Những linh khí này giúp họ hoàn toàn có thể lấy lại được cân đối trong đời sống .
Tác dụng đối với những người tham dự vấn hầu đồng
Cô đồng sẽ tiếp dẫn những lời vàng ngọc dạy cho chúng sinh vận dụng vào đời sống thường nhật. Mục đích chính là giúp cho mọi người hoàn toàn có thể tu nhân tích đức hoặc trong thâm tâm muốn được những ngài ban phước lộc, như mong muốn để an ủi tâm linh, sống an nhiên trong đời.
Có thể nói Hầu Thánh chính là một hình thức đặc biệt quan trọng của Tín ngưỡng thờ Mẫu tứ phủ, chưa đựng sức mạnh vô hình dung thiêng liêng qua cách nhập hồn những vị Thánh có thật trong lịch sử dân tộc, cung ứng được nguyện vọng văn hóa truyền thống tâm linh của hội đồng dân tộc bản địa trải qua những cô đồng. “Thà đui mà giữ đạo nhà, còn hơn có mắt ông cha không thờ”.
Tác dụng đối với gia tiên
Không chỉ có đồng nhân và toàn bộ những người đến dự mà gia tiên của họ đều được hưởng phúc lộc. Những mái ấm gia đình nào có vong linh đi theo sẽ được gia tiên độ để đi theo hầu hạ nhà ngài sau này sẽ trợ độ rất nhiều cho con cháu.
Đối với gia tiên của Thanh đồng: Khi con cháu trong gia tiên mình được lựa chọn chấm đồng bắt lính gia tiên sẽ tác phúc cho con cháu đi đúng đường, đi đúng chính nghĩa, biết đường tu đức tạo thêm phúc phần cho dòng họ.
Cô đồng thực hiện nghi thức Hầu đồng ở đâu?
Nghi lễ hầu đồng thường được diễn ra ở những đền, phủ diễn và thường được tổ chức triển khai vào những dịp đặc biệt quan trọng :
- Hầu xông đền (Thời gian: Sau lễ giao thừa năm mới)
- Lễ Hầu Thượng Nguyên (Thời gian: Vào tháng 1)
- Hầu nhập Hạ (Thời gian: Vào tháng 4)
- Lễ Hầu Tán hạ (Thời gian: Vào tháng 7)
- Lễ Hầu tất niên (Thời gian: Vào tháng 12)
- Lễ Hạp ấn (Thời gian: Vào 25 tháng chạp hàng năm)
- Có hai lễ hầu đồng quan trọng nhất trong năm là vào tháng 3 (ngày giỗ của mẹ Thánh Mẫu) và tháng 8 (ngày giỗ của vua cha Bát Hải, Đức Thánh trần … ).
Các nghi thức được diễn ra trong năm tuỳ theo ở mỗi đền, Phủ hay thanh đồng còn làm nhiều nghi thức và lễ hầu riêng như :
- Lễ trình đồng
- Lễ lên đồng
- Lễ hầu bản mệnh
- Lễ hầu Cô Bơ
- Lễ hầu quan Tam Phủ
- Lễ hầu ông Hoàng Bẩy
- Lễ hầu Quan Trần Triều
- Đức vua cha
- Lễ chầu ở đền Bắc Lệ…
Ai có thể hầu đồng?
Đa số những người hầu đồng thường là do bản tính có căn đồng, do di truyền trong gia tộc hay do thực trạng bản thân thúc ép. Những người có căn đồng mà không trình Thánh thường bị ốm đau, bệnh tật không khỏi, làm ăn cũng không suông sẻ hay bị thất bại. Những người này sẽ bị gọi là mang nghiệp “ cơ đày ”, tức người đang bị Thánh đày ải. Khi đã ra đồng rồi thì thường sức khoẻ được phục sinh tốt trở lại, làm ăn được suôn sẻ thuận tiện hơn.
Nghi thức hầu đồng có thể bạn chưa biết
Trong lễ hầu đồng khi thần linh nhập vào thì lúc đó những thanh đồng là người đứng đầu giá đồng không còn là mình nữa mà là hiện thân của vị thần nhập vào họ. Để việc ship hàng cho nghi lễ này việc tiếp xúc sẽ được trải qua một hình thức lễ nhạc gọi là Hát văn (hát chầu văn) để truyền đạt ý của thần linh khi nhập đồng hiển thánh.
Về nghi thức, trước khi hầu đồng phải làm lễ cúng chúng sinh và lễ Thánh trải qua người chủ Đền. Nghi thức này được triển khai với lễ chúng sinh đồ được đặt trên mâm, như cháo và những loại bánh, thỏi bạc, tiền lá vàng, quần áo, … (lễ này đều có trong những tứ phủ) để cúng những vong linh không được siêu thoát, vất vưỡng, không có người thừa nhận, không có người hương khói.
Vai trò những người trong buổi hầu đồng
Người trực tiếp giúp việc cho những thanh đồng trong buổi trình đồng đều phải có là hầu dâng và cung văn. Người hầu dâng giúp thanh đồng những việc làm như dâng hương, dâng những sính lễ cúng bái, thay lễ phục sau mỗi giá đồng. Cung văn là người chơi nhạc và hát cho việc trình diễn ở mỗi giá đồng khi Thánh nhập. Ngoài ra còn có người giúp việc thường ngồi bên cạnh ông giúp những thanh đồng làm những việc làm khác trong lễ hầu đồng. Trang phục của khi tham gia hầu đồng nếu là nam thường mặc áo dài đen, quần trắng, đội khăn xếp, nữ thường mặc áo dài đội mũ.
Tong mỗi giá đồng nhạc hát phải phù hợp vào đúng khi Thánh giáng, Thánh thăng,…
Nhạc cụ để dẫn hát trong mỗi giá hầu gồm có: đàn, trống, sáo, phách … Tóm lại: Cô đồng là một trong những người con gái thực thi hầu đồng và họ đều là những người nhạy cảm có tính khí khác người.
Hầu đồng, lên đồng có thật không?
Lên đồng là 1 giai đoạn trong hầu đồng, khi Thánh, Thần nhập vào thanh đồng để truyền lời răn dạy của mình. Xét về góc độ khoa học, không thể khẳng định việc gọi hồn nhập xác là “có” hay “không”. Do đó điều này vẫn là ẩn số.
Lên đồng đối với những ai tin vào tín ngưỡng thờ mẫu tì cho là có thật và tốt cho thanh đồng, xã hội. Đối với người không tin, lên đồng là mê tín dị đoan.
Cũng phải nói thêm rằng có không ít người xấu dựa vào việc lên đồng để xuyên tạc, đưa ra lời lẽ không hay, trục lợi bất chính.
********************
Đăng bởi: THPT Ngô Thì Nhậm
Chuyên mục: Tổng hợp
